Jelcz 021 - 549
- Nadrzędna kategoria: Autobusy
- Kategoria: Autobusy historyczne w Krakowie
- Opublikowano: czwartek, 20, grudzień 2012 21:08
- PSMKMS
- Odsłony: 3672
Po wielu latach starań, w sobotę 21 lipca 2012 roku na terenie Muzeum Inżynierii Miejskiej zaprezentowany został odnowiony przegubowy Jelcz 021. Prace nad przywróceniem go do świetności trwały od 2007 roku. Obecnie jest to jedyny czynny pojazd tego typu w Polsce i prawdopodobnie ostatni zachowany egzemplarz licznej grupy autobusów przegubowych, które zapełniły ulice dużych polskich miast na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych.
Przegubowy autobus wytwarzany był przez Jelczańskie Zakłady Samochodowe w Jelczu w latach 1967 - 1979 w oparciu o produkowane autobusy na podwoziu Škoda RTO. Pojazd odnowiony przez krakowskie MPK jest wersją zmodernizowaną w stosunku do wozu AP02 produkowanego od 1963 roku. Głównymi przyczynami wprowadzenia niezbędnych zmian była konieczność rezygnacji z części pochodzących z zagranicy, zmniejszenie awarii technicznych będących wynikiem przeciążonej trzeciej osi, a także poprawa zwrotności pojazdu na zakrętach. Człon przedni pochodzący standardowo z czeskiej fabryki wraz z układem napędowym i silnikiem poddany został niewielkim zmianom, za to człon tylny skrócono o prawie dwa metry. Równocześnie w miejsce dwuskrzydłowych drzwi zastosowano nowe drzwi harmonijkowe o szerokości 1,3 metra. Rozwiązanie to pozwoliło na sprawniejszą wymianę pasażerów na przystankach. Zmieniono także trzecią oś skrętną adaptując oś z ciężarowego samochodu Żubr. Pierwsze pojazdy w wersji 021 pojawiły się w Krakowie już w 1967 roku i eksploatowane były na najbardziej obciążonych liniach, takich jak 119, 125, 128 czy 132. Ostatnie dostarczono do Krakowa w 1975 roku.
Odbudowany pojazd będący jedynym zachowanym autobusem serii 021 został dostarczony wraz z ostatnią dostawą tych pojazdów. Po wycofaniu z ruchu został przebudowany na pojazd techniczny i był wykorzystywany do innych niż przewóz pasażerów celów. Na początku lat dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku trafił do Składnicy Taboru Zabytkowego, która w późniejszym okresie przekształciła się w dzisiejsze Muzeum Inżynierii Miejskiej. Warto nadmienić, że pojazd przed trafieniem na ulicę św. Wawrzyńca uległ spaleniu, co skutecznie utrudniło późniejszą odbudowę. Remont pojazdu na zachowanym oryginalnym podwoziu rozpoczął się w 2007 roku i trwał do lipca 2012 roku. Dzięki wielu osobom, firmom i stowarzyszeniom zaangażowanym w odbudowę, możemy dziś oglądać i skorzystać z jazdy najstarszym czynnym przegubowym autobusem w Polsce.
Pierwsza okazja do przejechania się odnowionym przegubowym "ogórkiem" miała miejsca dzień po jego oficjalnej prezentacji. W niedzielę, 22 lipca 2012 roku, autobus wykonał kółko na linii numer 132, wzbudzając olbrzymie zainteresowanie zarówno miłośników komunikacji, jak i zwykłych mieszkańców Krakowa.
| Typ | Jelcz 021 |
| Rok produkcji | 1975 |
| Długość [mm] | 15880 |
| Szerokość [mm] | 2500 |
| Wysokość [mm] | 2900 |
| Rozstaw osi [mm] | 6450 / 5660 |
| Masa pojazdu [kg] | 12120 |
| Liczba miejsc siedzących | 38 |
| Liczba miejsc stojących | 96 |
| Typ silnika | Skoda 706 RT |
| Moc silnika [kW] | 118 |
| Konstrukcja nośna | ramowa |
| Prędkość maksymalna [km/h] | 75 |
