Koszalin
- Nadrzędna kategoria: Autobusy
- Kategoria: Autobusy w Polsce
- Opublikowano: czwartek, 18, listopad 2021 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 1549
Koszalin jest największym miastem regionu Środkowopomorskiego. Bliska odległość do brzegów morza Bałtyckiego przyczyniła się w przeszłości do powstania tu transportu zbiorowego, w tym do uruchomienia komunikacji tramwajowej. Dzisiaj po Koszalinie kursują już tylko autobusy, ale w ramach systemu transportowego po jeziorze Jamno pływają też statki wycieczkowe.
Pierwsze wzmianki o istnieniu wsi Koszalin pochodzą z 1214 roku. Tutejsza osada prawa miejskie otrzymała w 1266 roku. Miasto rozwijało się dzięki bliskiej odległości do morza Bałtyckiego, wynoszącej w linii prostej zaledwie 11 kilometrów. Upadek Koszalina nastąpił w 1718 roku w wyniku pożaru. Spłonęła wówczas niemal cała zabudowa. W 1859 roku do Koszalina dotarła linia kolejowa ze Stargardu, będąca częścią trasy do Gdańska. Kolejny okres rozwoju Koszalina nastąpił na początku dwudziestego wieku. Zaczęło wówczas rosnąć zainteresowanie turystyką nadmorską. W 1912 roku w mieście zorganizowano Wystawę Przemysłowo-Rzemieślniczą, która stała się impulsem do elektryfikacji miasta, a także uruchomienia komunikacji tramwajowej. W wyniku drugiej wojny światowej, Koszalin znalazł się w granicach Polski. W latach 1950 - 1998 miasto było siedzibą województwa Koszalińskiego. Do 1975 roku miało ono większą powierzchnię i było jednym z 17 istniejących wówczas województw. Później natomiast jego obszar został zmniejszony i było jednym z 49 województw. W wyniku reformy administracyjnej z 1998 roku, Koszalin znalazł się w granicach województwa Zachodniopomorskiego. Dzisiejsze miasto liczy nieco ponad 100 tysięcy mieszkańców. Niestety, do czasów współczesnych w Koszalinie nie zachowało się zbyt wiele historycznej zabudowy. Miasto jest głównie ośrodkiem przemysłowym. Znajdują się tu zakłady produkcyjne, spożywcze, czy przemysł drzewny.
Początki transportu zbiorowego w mieście sięgają 1905 roku. Wówczas uruchomiono lokalną kolej z Koszalina do Unieścia. Prawdziwym impulsem dla rozwoju miasta i decyzji o powstaniu tu komunikacji tramwajowej było zaplanowanie w 1912 roku wspomnianej już wcześniej Wystawy Przemysłowo-Rzemieślniczej. Jednym z warunków przyznania jej organizacji dla Koszalina było uruchomienie w mieście komunikacji tramwajowej. Dzięki temu, pod koniec 1911 roku na ulice wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne, poruszające się po trasie liczącej 3,5 kilometra długości, prowadzącej z dworca kolejowego przez rynek do podnóży góry Chełmskiej. W 1913 roku istniejącą kolejkę do Unieścia również przekształcono w tramwaj elektryczny. Obie trasy korzystały ze wspólnej zajezdni, która zachowała się do dziś przy ulicy Morskiej. W latach 1922 - 1924 funkcjonowanie tramwaju zostało zawieszone w związku z kryzysem gospodarczym. Jednak w 1925 roku udało się uruchomić drugą linię drugą, prowadzącą do Rokosowa. Niestety, koszalińskie tramwaje nie przetrwały zbyt długo. Obie miejskie trasy zlikwidowano z początkiem lutego 1937 roku. "Kolej plażowa" funkcjonowała natomiast do końca września 1938 roku. Transport elektryczny został wówczas zastąpiony bardziej ekonomicznymi autobusami.
W wyniku drugiej wojny światowej w Koszalinie przestał funkcjonować system transportu miejskiego. W 1946 roku w mieście uruchomiono oddział PKS. Dopiero w październiku 1949 roku na ulice Koszalina powróciły pierwsze pojazdy komunikacji miejskiej. Trasy dwóch pierwszych linii w znacznej mierze pokrywały się z przedwojenną komunikacją tramwajową. Kursowały one z ulicy Morskiej do szpitala (czyli w rejon góry Chełmskiej) oraz do Rokosowa. Koszalińska komunikacja autobusowa stopniowo się organizowała. Jej intensywny rozwój miał miejsce dopiero w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Początkowo tabor Miejskiej Komunikacji Samochodowej stanowiły autobusy marki San i Star. Później jednak zastąpione zostały przez Jelcze i Ikarusy. Koszalińska komunikacja zaczęła też wyjeżdżać poza granice miasta. Jedną z najbardziej znanych linii była jedynka, która od 1976 roku kursowała do Mielna.
W 1975 roku oddano do użytku obecną zajezdnię, zlokalizowaną przy ulicy Gnieźnieńskiej. Miejsce w niej znalazły pierwsze koszalińskie autobusy przegubowe, którymi były charakterystyczne Jelcze "ogórki". Tym razem impulsem do rozwoju komunikacyjnej infrastruktury były organizowane w Koszalinie centralne dożynki. W 1977 roku dotychczasowe Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne przekształciło się w Wojewódzkie, obejmując swoim zasięgiem systemy autobusowe funkcjonujące w Szczecinku, Kołobrzegu i Białogardzie. Stan ten przetrwał do początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, gdy powstał Miejski Zakład Komunikacji, początkowo będący jednostką budżetową, a od 1997 roku spółką miejską.
Dominujące na ulicach Koszalina Jelcze i Ikarusy coraz częściej zastępowane były przez tabor produkcji zachodniej. Początkowo było to duńskie autobusy DAB, montowane w koszalińskiej zajezdni. Później jednak pojawiły się niskopodłogowe MAN-y, Neoplany i Mercedesy. Na przełomie wieków, tabor autobusowy w Koszalinie był bardzo zróżnicowany. Zmieniono też kolorystykę pojazdów. Od tego czasu są one w całości malowane na kolor żółty.
W 2020 roku po ulicach Koszalina kursowało 12 linii miejskich i 5 linii podmiejskich. W ramach transportu zbiorowego od 2009 roku w okresie letnim po jeziorze Jamno pływał też statek "Koszałek", do którego w 2021 roku dołączył statek "Julek". W mieście eksploatowanych było około 60 autobusów, w zdecydowanej większości niskopodłogowych. Na ulicach miasta dominowały wozy marki MAN oraz Scania, w tym także pojazdy przegubowe. W 2019 roku w Koszalinie rozpoczęto eksploatację pierwszych 5 autobusów Volvo 7900 Hybrid 12,1m.
Koszalińska komunikacja miejska sprawia obecnie bardzo dobre wrażenie. Zadbany tabor obsługuje całe miasto. Przy ulicy Wąwozowej powstało centrum przesiadkowe, a na kolejnych przystankach instalowane są tablice dynamicznej informacji pasażerskiej. Z roku na rok rośnie też liczba autobusów w ruchu i pokonywanych przez nie kilometrów. Miasto nie zapomina również o swojej komunikacyjnej historii. Stąd w 2016 roku z Łodzi sprowadzono tu przegubowy autobus Ikarus 280.70E, który pełni od tego czasu funkcję pojazdu historycznego, okazjonalnie wyjeżdżając na ulice miasta.
Jedną z ciekawszych tras jest ta prowadząca nad jezioro Jamno. Przez wiele lat kursowała tu linia autobusowa numer 6, która w 2021 roku zastąpiona została linią numer 1. Przez stulecia leżące nad brzegami jeziora wioski Jamno i Łabusz były niejako odcięte od świata. Jedyna dochodząca tu droga prowadziła przez bagna. Można było ją pokonać w zimie, gdy grunt zamarzał, lub w lecie, gdy był suchy. Ta swoista izolacja spowodowała rozwój kultury jamneńskiej, która rozwijała się aż do 1945 roku. Później mieszkańcy zmuszeni zostali do wyjazdu do Niemiec. Zarówno Jamno jak i Łabusz zachowały swój specyficzny charakter. Do obu miejscowości prowadzi już utwardzona droga. Niemniej, nowoczesny autobus poruszający się wąskimi uliczkami pomiędzy ceglanymi domami, często po kamiennej kostce, prezentuje się bardzo interesująco. Do Jamna autobusy linii 1 docierają nawet dwa razy na godzinę. Do Łabusza przedłużone są wybrane kursy. W pobliżu Jamna znajduje się przystań, z której odpływa statek "Koszałek" do Mielna, a od 2021 roku także statek "Julek" do Unieścia.
