SA109
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Autobusy szynowe
- Opublikowano: poniedziałek, 01, grudzień 2014 22:00
- PSMKMS
- Odsłony: 4383
Rozwinięciem jednoczłonowego autobusu szynowego SA107, wyprodukowanego przez Kolejowe Zakłady Maszyn KOLZAM S.A. z Raciborza, jest dwuczłonowy pojazd SA109. Szynobusy, noszące fabryczne oznaczenie 212M, początkowo były najliczniej reprezentowaną serią pojazdów tego typu na polskich szlakach kolejowych. Pociągi te eksploatowane są w sumie w siedmiu województwach: zachodniopomorskim, małopolskim, dolnośląskim, śląskim, podkarpackim, pomorskim i opolskim, które kilka lat temu ogłosiły jeden wspólny przetarg na 11 autobusów szynowych. Więcej pojazdów tego typu nie wyprodukowano. Dziesięć pojazdów serii SA109 dostarczono do odbiorców w latach 2003 - 2004. Produkcję ostatniego szynobusu wstrzymała upadłość zakładów Kolzam. Jego produkcje udało się wznowić dopiero w 2011 roku, a rok później odebrały go Koleje Śląskie.
SA109, tworzący rodzinę "RegioVAN Midi", jest dwuczłonowym pojazdem, charakteryzującym się lekką, modułową konstrukcją. Konstrukcja pojedynczego członu bazuje na tej z SA107, przy czym pudło od strony przegubu skrócone jest o długość kabiny. Oba człony połączone są przegubem, który umożliwia swobodne przejście pomiędzy wagonami. Wewnątrz pojazdu umieszczono 62 fotele dla pasażerów plus dodatkowo 11 rozkładanych siedzeń. Zamontowano też wieszaki na rowery. W środku wydzielony został przedział, w którym usytuowano ubikację, przystosowaną dla osób niepełnosprawnych.
Każdy z członów wyposażony został w parę drzwi odskokowo-przesuwnych, usytuowanych po obu stronach pudła. W rejonie drzwi, podłoga znajduje się na niższym poziomie, co ułatwia wejście do pojazdu przy niskich peronach. Oba człony wyposażone zostały w zespół napędowy, który stanowi silnik spalinowy zintegrowany z przekładnią mocy i przekładnią nawrotną, usytuowany pod podłogą w systemie "power-pack". Autobus posiada więc dwa silniki o mocy 190 kW każdy oraz przekładnię hydrauliczno-mechaniczną, co pozwala na osiągnięcie prędkości do 100km/h. Pojazdy zakupione przez poszczególne województwa różnią się wyposażeniem, a także malowaniem zewnętrznym pudła.
Ze względu na swoją pojemność, SA109 z powodzeniem może zastępować, typowy dla polskich kolei lokalnych, skład złożony z dwóch wagonów. W poszczególnych województwach SA109 wykonują bardzo różne zadania. Szczeciński SA109 spotkać można na lokalnych trasach województwa Zachodniopomorskiego. Pierwszy krakowski SA109 - 002 początkowo kursował z Suchej Beskidzkiej do Żywca, później wraz z drugim szynobusem numer 009 obsługiwał pociągi podmiejskie w aglomeracji krakowskiej. W 2014 roku, po rozpoczęciu modernizacji linii kolejowej do podkrakowskich Balic, oba szynobusy straciły zatrudnienie. W połowie roku pojazdy zostały wypożyczone do województwa Pomorskiego, gdzie obsługują tamtejsze linie lokalne. Dolnośląskie szynobusy najłatwiej spotkać na trasie Legnica - Jaworzyna Śląska - Kamieniec Ząbkowicki. Dwa Podkarpackie i jeden Pomorski pojazd kursują po wszystkich trasach bez sieci trakcyjnej w województwie. Opolski szynobus jeździ po liniach łączących Opole, Kędzierzyn Koźle oraz Nysę. Śląskie SA109 można zobaczyć na trasach Bielsko-Biała - Czechowice-Dziedzice - Cieszyn i Bielsko-Biała - Wadowice.
Szynobusy z Kolzamu od początku nie cieszyły się dobrą opinią użytkowników. Największą bolączką wciąż jest spora awaryjność pojazdów. Również mała ich liczba nie ułatwia codziennej eksploatacji, stąd pojazdy te często wycofywane są z ruchu z powodu awarii.
|
Numery inwentarzowe |
Producent | Lata budowy | Ilość |
| SA109 - 001-011 | Kolzam | 2003 - 2004, 2012 | 11 |
| Gdynia | 006; 002 i 009 wypożyczone z Krakowa |
| Katowice (Koleje Śląskie) | 005, 011 |
| Kraków | 002, 009 wypożyczone do Gdyni |
| Opole | 008 |
| Rzeszów | 007, 010 |
| Szczecin | 001 |
| Wrocław (Koleje Dolnośląskie) |
003, 004 |
| Oznaczenie kolejowe | SA109 |
| Układ osi | A'1'+1'A' |
| Szerokość toru | 1435 mm |
| Masa służbowa | 45 t |
| Typ silnika spalinowego | RABA D10UTSLL |
| Moc znamionowa | 2 x 190 kW |
| Rodzaj przekładni | hydrauliczno - mechaniczna |
| Typ przekładni | Voith 864.3 |
| Prędkość konstrukcyjna | 100 km/h |
| Długość całkowita | 27896 mm |
| Średnica kół | 840 mm |
| Ilość miejsc siedzących | 62+11 |
