ED72
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Elektryczne zespoły trakcyjne
- Opublikowano: poniedziałek, 06, sierpień 2018 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 6598
Na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku władze PKP podjęły decyzję o stworzeniu szybkich połączeń regionalnych, łączących sąsiadujące ze sobą aglomeracje oraz miasta z ośrodkami turystycznymi. Początkowo sieć pociągów "InterRegio" obsługiwać miały zmodernizowane jednostki EN57 i EN71, charakteryzujące się nowym, bardziej kolorowym malowaniem oraz miękkimi fotelami. Rozwiązanie to okazało się niewystarczające, stąd PKP zdecydowało o zamówieniu w zakładach Pafawagu krótkiej serii nowych jednostek o podwyższonym standardzie.
W latach 1993 - 1996 wrocławską fabrykę opuściło w sumie 21 pojazdów serii ED72, przeznaczonych do obsługi ruchu dalekobieżnego. Czteroczłonowe ED72 stanowią rozwinięcie pociągów serii EN71. Dzięki temu można je łączyć w składy ze wszystkimi wyprodukowanymi wcześniej jednostkami. Pod względem konstrukcyjnym, różnią się od swoich poprzedników zaledwie kilkoma szczegółami: zabudową nowej kabiny maszynisty (identyczną jak w jednostkach EN57 z ostatniej serii), połówkowymi pantografami (w większości przypadków wymienionymi na standardowe), smarowaniem obrzeży kół w skrajnych wózkach oraz wyłącznikiem szybkim zabezpieczającym obwód główny. Również wnętrze zyskało nieco inny wystrój, w którym dominują barwy różowo-kremowe. Najważniejszą zmianą było jednak utworzenie w wagonie "ra" przedziału klasy pierwszej. W miejsce starych siedzeń zamontowano trzy rzędy wygodnych foteli lotniczych. Standard w przedziałach klasy drugiej pozostał w zasadzie bez zmian. Jedynie siedzenia wyłożone są nowym, miękkim materiałem.
Pierwsze egzemplarze ED72 do numeru 007 wyposażone zostały w silniki identyczne jak w starszych pojazdach. Dopiero od numeru 008 rozpoczęto montaż silników o zwiększonej mocy typu LKa470. Zastosowano także elektroniczne wyświetlacze w miejsce dotychczas stosowanych "filmów", przyciski do indywidualnego otwierania drzwi przez pasażerów oraz podwójne szyby zespolone. Te ostatnie nie sprawdziły się jednak. Po latach eksploatacji traciły one bowiem szczelność i zaparowują, utrudniając pasażerom obserwację krajobrazu za oknem. Dodatkowo, w ostatniej jednostce numer 021 zamontowane zostały drzwi odskokowo-przesuwne.
Wszystkie ED72 fabrycznie posiadały bardzo ładną kolorystkę, w której dominował kolor bordowy, uzupełniony o żółty pas umieszczony pod linią okien. Niestety, po roku 2000 rozpoczęto eksperymenty z barwami pudła. Pojazdy serii ED72 zaczęły być malowane identycznie jak inne jednostki, najpierw według dotychczasowego schematu, ale ze zmienionym kolorem bordowym na jasno niebieski.
W kolejnej wersji malowania ujednolicono kolorystykę z pozostałymi jednostkami, w związku z czym ED72 przestały się wyróżniać. Tym razem zastosowano barwy bordowo-czarne ze srebrnymi pasami.
Po wydzieleniu spółki Przewozy Regionalne z grupy PKP, jednostki ED72 znów zaczęły obsługiwać pociągi "InterRegio", tym razem jednak kursujące na znacznie dłuższych relacjach niż w latach dziewięćdziesiątych. Jednocześnie, ponownie zmieniono kolorystykę pojazdów, niestety kolejny raz na niekorzyść.
W 2011 roku w ZNTK Mińsk Mazowiecki poddano modernizacji dwie jednostki ED72 numer 004 i 005. Remont finansowany był przez władze województwa Świętokrzyskiego i Śląskiego, stąd oba składy otrzymały barwy wojewódzkie. Pierwsza jednostka trafiła do Świętokrzyskiego Oddziału Przewozów Regionalnych, gdzie do dnia dzisiejszego eksploatowana jest na trasie Ostrowiec Świętokrzyski - Kielce - Kraków.
Druga jednostka początkowo kursowała w Śląskim Oddziale Przewozów Regionalnych na trasie z Katowic przez Bielsko-Białą do Zwardonia. Po jego likwidacji, pojazd przeniesiono do Krakowa, gdzie otrzymał malowanie firmowe Przewozów Regionalnych. W maju 2017 roku kolejny raz zmieniono jej barwy na najnowszy schemat malowania PolRegio. Obecnie, obsługuje ona pociągi regio na trasie z Krakowa do Katowic i Częstochowy.
Zakres modernizacji obu jednostek był bardzo szeroki, stąd również nowe oznaczenie ED72A. Przebudowie poddano zarówno pudło, wnętrze, jak i aparaturę elektryczną. Po wymianie silników na asynchroniczne i modernizacji wózków, jednostki mogą rozpędzić się do prędkości 120 km/h. ED72A przystosowano również do potrzeb osób niepełnosprawnych.
W 2012 roku władze województwa Kujawsko-Pomorskiego podjęły decyzję o modernizacji czterech jednostek ED72. Zadanie również zlecone zostało ZNTK Mińsk Mazowiecki. Zmodernizowane jednostki numer 001, 003, 007 i 020 błędnie oznaczone zostały symbolem ED72A, ponieważ w odróżnieniu od dwóch wcześniejszych pojazdów, zachowały oryginalne silniki i rozruch oporowy. W ramach modernizacji, dokonano również zmiany schematu malowania. Pojazdy w latach 2013 - 2015 wykorzystywane były przez firmę Arriva RP, obsługując połączenia regionalne z Torunia i Bydgoszczy. Obecnie używane są ponownie przez Przewozy Regionalne, głównie na trasie Bydgoszcz - Toruń - Olsztyn.
Pod koniec 2015 roku Przewozy Regionalne opracowały zupełnie nowy schemat malowania, w którym kolorem dominującym był pomarańczowy, uzupełniony o granatowe wstawki. Barwy te szybko ochrzczone zostały mianem "tygrysich" ze względu na nawiązanie do kolorystyki sierści tygrysów. Nowy schemat malowania od razu zaczął być wdrażany na pojazdach należących do Przewozów Regionalnych. W 2016 roku na tory wyjechały również pierwsze jednostki ED72 w tej kolorystyce. Jedną z nich był pojazd numer 014. Nowy schemat przetrwał około roku, gdy zdecydowano o wprowadzeniu kolejnej wersji malowania, którą jako pierwsza otrzymała wspomniana już wcześniej ED72A numer 005.
W kwietniu 2017 roku Przewozy Regionalne ogłosiły przetarg na naprawę główną połączoną z modernizacją 5 jednostek ED72 z opcją rozszerzenia przetargu o dalsze 7 pojazdów. Zamówienie, podobnie jak w przypadku poprzednich ED72, zdobyło ZNTK Mińsk Mazowiecki. Pierwsza zmodernizowana jednostka wyjechała na jazdy próbne w kwietniu 2018 roku. Swoim wyglądem od razu zwróciła uwagę ze względu na fakt zastosowania nowych, opływowych ścian czołowych, upodobniający pojazd do nowoczesnych elektrycznych zespołów trakcyjnych. Poza tym zmodernizowane ED72, dzięki zastosowaniu nowych silników asynchronicznych, przystosowano do prędkości 120 km/h, odświeżono przedziały pasażerskie zmieniając zupełnie aranżację foteli pasażerskich, instalując między innymi klimatyzację, dostęp do bezprzewodowego internetu czy ładowarki USB.
Zmodernizowane jednostki otrzymały nowe oznaczenie serii ED72Ac i numery począwszy od 101. Pierwsze dwa pojazdy trafiły do województwa Opolskiego. Skierowano je do obsługi trasy Wrocław - Opole - Kędzierzyn Koźle. Dwie kolejne jednostki trafiły do województwa Łódzkiego, natomiast ostatnia do województwa Dolnośląskiego.
|
Numery inwentarzowe |
Producent | Lata budowy | Ilość |
| ED72 - 001 - 021 | PaFaWag | 1993 - 1996 | 21 |
| ED72A | ZNTK Mińsk Mazowiecki | 2011 - 2013 | 6 |
| ED72Ac | ZNTK Mińsk Mazowiecki | 2017 - 2018 | 5 |
|
Przewozy Regionalne - Oddział Kujawsko-Pomorski z siedzibą w Bydgoszczy |
001, 003, 007, 020 |
|
Przewozy Regionalne - Oddział Świętokrzyski z siedzibą w Skarżysku-Kamiennej |
004 |
|
Przewozy Regionalne - Oddział Małopolski z siedzibą w Krakowie |
005, 009, 010, 011, 012, 013, 014 |
| Przewozy Regionalne - Oddział Opolski z siedzibą w Opolu | 015, 018, 101 (ex 006), 102 (ex 017) |
| Przewozy Regionalne - Oddział Wielkopolski z siedzibą w Poznaniu | 019, 021 |
| Przewozy Regionalne - Oddział Łódzki z siedzibą w Łodzi | 103 (ex 002), 104 (ex 008) |
| Przewozy Regionalne - Oddział Dolnośląski z siedzibą we Wrocławiu | 105 (ex 016) |
| Oznaczenie kolejowe | ED72 | ED72A* | |
| Układ osi | 2'2'+Bo'Bo'+Bo'Bo'+2'2' | ||
| Szerokość toru | 1435 mm | ||
| Długość całkowita | 86840 mm | ||
| Szerokość całkowita | 2880 mm | ||
| Wysokość całkowita | 3720 mm | ||
| Średnica kół | toczne: 940 mm, napędowe: 1000 mm | ||
| Masa służbowa | 182 t | 116 t | |
| Liczba i moc silników | 8x145 kW | 8x175 kW | 8x250 kW |
| Typ silników trakcyjnych | LKf450 | Lka470 | LK450X6 |
| Przełożenie przekładni | 70:19 | 70:19 | |
| Przyspieszenie przy ruszaniu | 0,41 m/s2 | 0,9 m/s2 | |
| Prędkość konstrukcyjna | 110 km/h | 120 km/h | |
| Ilość miejsc siedzących | 235 | 232 | 204 |
| * - dotyczy jednostek ED72A - 004 i 005 | |||
Komentarze