Orawska Kolej Leśna
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Kolej w Europie
- Opublikowano: czwartek, 03, październik 2019 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 3550
Będąc na wczasach na Podhalu, warto na jeden dzień wybrać się również na Słowację, nie tylko po to aby napić się piwa, czy zwiedzić górujący nad drogą z Polski w kierunku południa Europy Zamek Orawski, ale również przejechać się, funkcjonującą przez cały rok, Orawską Koleją Leśną.
Początki Orawskiej Kolei Leśnej sięgają 1918 roku, gdy uruchomiony został pierwszy odcinek z Oravskiej Lesnej przez Zákamenné do miejscowości Lokca (wówczas Erdutka), z odgałęzieniem na północ do wsi Mútne. Pociągi od początku poruszały się po torach o rozstawie 760 mm. Kolej służyła przede wszystkim do zwożenia drewna z lasu. W latach 1925 - 1926 zbudowany został kolejny odcinek o długości 10 km, łączący orawską wąskotorówkę z kolejką biegnącą z Vychylovki aż do Oszczadnicy. Różnicę wzniesień wynoszącą 217,69 metrów i pochylenie dochodzące do 73 ‰ na długości 1,5 kilometra udało się pokonać dzięki trawersowaniu zbocza i kilku zmianom kierunku jazdy. W ten sposób powstała Kysucko-Orawska Kolei Leśnej.
Po II wojnie światowej kolej została upaństwowiona. W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku osiągnęła szczyt swojej działalności przewozowej, osiągając przy tym długość 110 kilometrów. Niestety, kolejna dekada przyniosła poważny regres w funkcjonowaniu kolejki, a zwożenie drewna wagonikami, również w związku z rozwojem transportu drogowego, przestało być opłacalne. W styczniu 1969 roku wstrzymano funkcjonowanie kolei. Rozpoczął się demontaż infrastruktury. Dzięki protestom miłośników kolei wąskotorowych, przed fizyczną likwidacją udało się uratować jedynie liczący 8 kilometrów odcinek Tanečník (przysiółek Oravskiej Lesnej) - Beskyd (w pobliżu przysiółka Demänová) - Chmúra, czyli niemal cały łącznik oddany do użytku w 1926 roku. Zachowana trasa w 1972 roku została uznana za zabytek kultury materialnej. Niestety, przez kolejne lata fragment ten pozostawał bez opieki.
Dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku ratunek dla kolejki przyniosło przejęcie jej przez Muzeum Orawskie. W 1996 roku rozpoczęto pierwsze prace rekonstrukcyjne, natomiast na początku obecnego wieku ruszyła odbudowa zachowanego fragmentu wąskotorówki. Działania te doprowadziły do wznowienia ruchu pociągów w dniu 31 maja 2008 na odcinku Tanečník - Beskyd. Tym razem jednak na wąskotorowe tory wyjechały pociągi turystyczne. W przysiółku Tanečník zlokalizowano zaplecze kolejki, budynek z kasą biletową, sklepem z pamiątkami oraz niewielkim muzeum. Na przełęczy Beskyd, będącej najwyżej położonym punktem na trasie kolejki (939,1 m n.p.m.), oddano do użytku wieżę widokową. Przy stacji znajduje się również zachowany drewniany budynek orawski, w którym można zobaczyć dawne wyposażenie tego typu domów.
Obecnie kolej wąskotorowa na odcinku Tanečník - Beskyd kursuje niemal przez cały rok, niezależnie od liczby chętnych. Przewozy nie są realizowane jedynie w listopadzie oraz w pierwszej połowie grudnia. W przypadku małej frekwencji, na trasę wyjeżdża drezyna motorowa, mogąca zabrać na pokład do 11 osób. Powyżej tej liczby, na szlak wyrusza pociąg złożony z lokomotywy spalinowej i wagonów. Na kolei trwają również prace związane z remontem parowozu. Długość pokonywanej trasy wynosi 3 kilometry, natomiast czas jazdy w jedną stronę około 15-20 minut. Po dotarciu do stacji Beskyd, pasażerowie mają czas wolny, aby udać się na pobliską więżę widokową. Cały przejazd, tam i z powrotem, zajmuje w sumie około 1 godziny i 10 minut.
Drugi ośrodek funkcjonowania kolei wąskotorowej znajduje się w Muzeum Wsi Kysuckiej w pobliżu miejscowości
