Bom Jesus do Monte Funicular
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Koleje linowe
- Opublikowano: sobota, 30, marzec 2024 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 875
Braga położona jest w północnej Portugalii. Jest to jedno z najstarszych miast w tym kraju. Jego historia liczy ponad 2000 lat. Miasto słynie z niezwykle urokliwego Sanktuarium Bom Jesus do Monte. Można się tutaj dostać liczącymi 577 stopni schodami lub poprowadzoną równolegle, najstarszą na świecie kolejką linowo-terenową… na wodę.
Licząca nieco ponad 180 tysięcy mieszkańców Braga jest trzecim co do wielkości miastem Portugalii. Uważana jest za centrum kultu religijnego kraju. Już w 1089 roku zbudowano tu pierwszą portugalską katedrę, która była siedzibą pierwszego portugalskiego biskupa Pedra de Bragi. Do dzisiaj w Bradze koncentracja kościołów jest znacznie większa niż w jakimkolwiek innym portugalskim mieście. Jest to również ważny ośrodek uniwersytecki. Obiektem, który ściąga największe rzesze przyjezdnych, jest jednak położone około 4 kilometry na wschód od centrum niezwykle urokliwe Sanktuarium Bom Jesus do Monte. Można się tutaj dostać „schodami do niebia”, które liczą 577 stopni. Dla wszystkich tych, dla którym wspinaczka ta mogła okazać się być nie do pokonania, ponad 140 lat temu przygotowano funicular, czyli kolej linowo-terenową. Prowadzi ona równolegle do schodów. Największą ciekawostkę stanowi jednak fakt, że ten historyczny środek transportu do dnia dzisiejszego napędzany jest przy pomocy... wody.
Kolejka składa się z dwóch równoległych torów o rozstawie 1435 mm. Po każdym z nich porusza się wagonik mieszczący 38 pasażerów, w tym 30 na miejscach siedzących. Obecne wagoniki pochodzą z 1956 roku i są połączone liną. Gdy jeden zjeżdża na dół, drugi wjeżdża do góry. Do napędu wykorzystywana jest prosta przeciwwaga, wytwarzana przy pomocy zbiorników na wodę, zamontowanych pod przedziałem pasażerskim. Każdy z wagoników ma dwa zbiorniki o maksymalnym napełnieniu 5850 litrów. Gdy pojazd jest na górze, do zbiornika wlewana jest woda. Pod jej ciężarem wagonik zjeżdża na dół, wciągając jednocześnie do góry drugi pojazd. Na dole woda jest wypuszczana i proces powtarza się dla wagonika, który wjechał do góry. Ilość wody jest obliczana na podstawie liczby pasażerów w kabinach podczas każdej jazdy. Długość trasy wynosi 274 metry, natomiast różnica wysokości 116 metrów, co daje średnie nachylenie 42%. Czas podróży wynosi od 2,5 do 4 minut w zależności od ilości pasażerów. Napełnianie zbiorników trwa zaledwie kilka minut poprzez dwa strumienie. Szeroką dyszą napełniany jest zbiornik większy i kranem zbiornik mniejszy. Kolejka wykorzystuje naturalne zasoby wody, spływające z gór i gromadzone w zbiornikach.
To nowatorskie i ekologiczne rozwiązanie, które nie potrzebuje zasilania ze źródeł zewnętrznych, liczy ponad 140 lat. Kolejka Bom Jesus do Monte została zbudowany z inicjatywy przedsiębiorcy z Bragi Manuela Joaquima Gomesa w celu zastąpienia funkcjonującego wcześniej tramwaju konnego. Taki środek transportu nie radził sobie ze stromymi podjazdami do sanktuarium. Na najtrudniejszych odcinkach trzeba było do wagoników podłączać dodatkowe woły. Projekt został opracowany przez szwajcarskiego inżyniera Niklausa Riggenbacha, który ze swojego kraju przesłał wszystkie niezbędne wskazówki do wykonania projektu i instalacji sprzętu. Prace rozpoczęły się w marcu 1880 roku, przy współpracy technicznej inżyniera portugalskiego pochodzenia francuskiego Raula Mesniera du Ponsarda, który nadzorował prace na miejscu. Inauguracja miała miejsce w dniu 25 marca 1882 roku.
Kolej linowo-terenowa napędzana przy pomocy wody to unikatowy system, który przetrwał do dziś. Jest to pierwszy funicular zbudowany na półwyspie Iberyjskim i jednocześnie najstarszy na świecie, w którym zastosowano system przeciwwagi wodnej. Choć tego typu rozwiązanie nie jest już powszechnie stosowane, to wciąż można je zobaczyć w codziennej eksploatacji w Bradze. Woda jako źródło napędu może wydawać się nietypowym rozwiązaniem, ale to najlepszy dowód na to, że innowacyjne sposoby wprowadzania w ruch pojazdów mogą być skuteczne i to przez stulecia. Funicular Bom Jesus do Monte w dniu 23 maja 2013 roku został wpisany na listę zabytków użyteczności publicznej w Portugalii.
Na koniec warto jeszcze zwrócić uwagę, że na terenie Bragi w latach 1914 - 1963 funkcjonowała sieć tramwaju elektrycznego. Zastąpiła ona, kursujące od 1877 roku po mieście pojazdy konne, a także tramwaje parowe. Z kolei w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, zgodnie z panującą wówczas ogólnoświatową tendencją, tramwaje zastąpione zostały przez trolejbusy. Te jednak również nie funkcjonowały zbyt długo. Z ulic Bragi zniknęły bowiem już w 1979 roku. Pozostałości miejskich torowisk były widoczne jeszcze do lat osiemdziesiątych minionego stulecia.
PSMKMS & Impuls
