Kolej linowa na Kasprowy Wierch
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Koleje linowe
- Opublikowano: czwartek, 11, grudzień 2014 22:00
- PSMKMS
- Odsłony: 4967
Jest najbardziej znaną kolejką w polskich górach i jednocześnie jedynym tego typu środkiem transportu w naszym kraju. Jej powstaniu od początku towarzyszyły ogromne protesty ekologów, które nie straciły na sile, gdy po siedemdziesięciu latach funkcjonowania podjęto decyzję o jej modernizacji.
Kolejka linowa na Kasprowy Wierch, bo o niej mowa, w momencie swojego powstania była jedną z najbardziej prestiżowych inwestycji II Rzeczypospolitej. Dzięki temu, że jest to jedyna tak kolej w naszym kraju i jednocześnie dociera najwyższej, jeśli chodzi o polskie góry, od zawsze cieszyła się ogromnym zainteresowaniem turystów przy jednoczesnych porównywalnych protestach stowarzyszeń ekologicznych.
Plany budowy kolei linowej na Kasprowy Wierch ujawnione zostały w marcu 1934 roku, od razu wzbudzając ogromne protesty działaczy ochrony przyrody. Mimo ogromnych protestów, w dniu 1 sierpnia 1935 roku podjęto decyzję o budowie pierwszej tego typu kolei w Polsce i jednocześnie sześćdziesiątej na świecie. Prace wykonano w rekordowo krótkim terminie. Rozpoczęły się bowiem 1 sierpnia 1935 roku, natomiast zakończyły już 29 lutego 1936 roku. Pierwsi pasażerowie skorzystali z nowej kolei 15 marca 1936 roku.
Trasa kolei podzielona została na dwa niezależne odcinki. Pierwszy z nich prowadzi z Kuźnic na Myślenickie Turnie. Drugi odcinek połączył Myślenickie Turnie z Kasprowym Wierchem. W związku z tym na trasie znalazły się trzy stacje, a każdy z odcinków do dnia dzisiejszego obsługują dwa wagoniki poruszające się po linach podtrzymywanych przez 6 podpór (po 3 podpory na odcinek). Dolna stacja kolejki w Kuźnicach położona jest na wysokości 1027 m n.p.m. Stacja pośrednia na Myślenickich Turniach usytuowana została na wysokości 1352 m n.p.m. Górna stacja kolejki położona jest natomiast na wysokości 1959 m n.p.m., czyli o 26 metrów poniżej wierzchołka Kasprowego Wierchu.
Długość trasy wynosi 4291 metrów, a różnica wysokości 936 metrów. Średnie nachylenie trasy wynosi 22%, natomiast najwyższe przewyższenie wagonika nad terenem wynosi 180 metrów.
Pierwsze wagoniki do transportu pasażerów zbudowane zostały w stoczni w Gdańsku. Eksploatowano je do 1961 roku, po czym przewieziono do Nowego Sącza. Dwa pojazdy uległy zniszczeniu, natomiast dwa pozostałe sprzedano jako altanki. Jeden z nich zachował się do dnia dzisiejszego. Jeszcze wiosną 2014 roku można go było zobaczyć na prywatnej posesji w Łomnicy, tuż przy drodze z Piwnicznej-Zdrój do Muszyny. Później ktoś odkupił go od dotychczasowe właściciela i wywiózł w nieznane miejsce.
W 1961 roku wagoniki pochodzące z 1936 roku wymienione zostały na pojazdy produkcji WSK Mielec typu 3567. Te zaś stały się symbolem kolejki i były używane aż do 6 maja 2007 roku. Wówczas odbył się ostatni przejazd przed rozpoczęciem kolejnej modernizacji. Wagoniki te nie uległy zniszczeniu. Początkowo zgromadzone zostały przy dolnej stacji wyciągu na Butorowy Wierch. Ciekawostkę stanowi fakt, że jeden z pojazdów w ramach 16 Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy gościł na Rynku Głównym w Krakowie.
Do czasu rozpoczęcia modernizacji w maju 2007 roku, kolej linowa na Kasprowy Wierch była najstarszym tego typu środkiem transportu w Europie. Zamiar unowocześnienia kolei oraz zwiększenia jej możliwości przewozowych oczywiście wywołał niemałe protesty wśród środowisk ekologicznych. Mimo takiej sytuacji, gruntowną modernizację udało się zakończyć 18 stycznia 2008 roku. W ramach przebudowy zainstalowano nowe wagoniki wyprodukowane przez firmę Doppelmayr Seilbahnnen AG, charakteryzujące się dwukrotnie większa pojemnością kabiny (60 pasażerów + 1 osoba obsługi), niż poprzednie pojazdy. Zwiększono prędkość podróży, zastosowano dwie liny nośne zamiast dotychczasowej jednej, zmieniono podpory nośne, sposób napinania lin, a także zastosowano przesuwane perony na stacjach, dostosowujące położenie w zależności od przyjazdu prawego lub lewego wagonika.
Obecnie eksploatowane wagoniki poruszają się z prędkością 7 m/s, zwalniając na podporach do 5,5 m/s. Na pokład mogą zabrać jednorazowo maksymalnie do 60 osób.
Co najmniej dwa historyczne wagoniki z 1961 roku można zobaczyć do chwili obecnej. Pierwszy z nich ustawiony został jako pomnik przy dolnej stacji w Kuźnicach. Dzięki temu, możliwe jest uwiecznienie na jednym zdjęciu starego i nowego wagonika. Pojazd numer 2 pozostał przy dolnej stacji kolei na Butorowych Wierch. Pełni tam funkcję magazynu.
| Odcinek | Kuźnice - Myślenickie Turnie | Myślenickie Turnie - Kasprowy Wierch |
| Długość trasy | 1956,95 m | 2295,86 m |
| Długość po stoku | 1981,85 m | 2279,43 m |
| Różnica poziomów | 325 m | 604,52 m |
| Średnie nachylenie | 17,39% | 26,89% |
| Poziom stacji dolnej | 1027,5 m n.p.m. | 1355,08 m n.p.m. |
| Poziom stacji górnej | 1352,5 m n.p.m. | 1959,6 m n.p.m. |
| Prędkość jazdy | 7 m/s, przez podpory 5,5 m/s | |
| Zdolność przewozowa | w zimie 360 osób / godzinę, w lecie ograniczona do 180 osób / godzinę | |
| Moc napędu głównego | 250 kW | 315 kW |
| Liczba wagoników | 2 wagony 60 osobowe + 1 techniczny | 2 wagony 60 osobowe + 1 techniczny |
| Liczba podpór | 3 | 3 |
| Data uruchomienia | 29 luty 1936 | |
| Data ostatniej modernizacji | 15 grudnia 2007 | |
| źródło: "Koleje linowe i wyciągi narciarskie w Polsce. Historia i dzień dzisiejszy", Marek Baran | ||
Komentarze