EP03
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Lokomotywy elektryczne
- Opublikowano: piątek, 21, grudzień 2012 20:55
- PSMKMS
- Odsłony: 3729
W 1946 roku zapoczątkowano rozmowy ze szwedzkim koncernem Allmanna Svenska Elektriska AB (ASEA). W ich wyniku, do Polski zakupiono 8 lokomotyw elektrycznych o układzie osi Bo-Bo. Pojazdy obsługiwać miały ruch pociągów dalekobieżnych na zelektryfikowanych odcinkach w węźle warszawskim.
Wszystkie EP03 weszły do ruchu w latach 1951-52. Początkowo nosiły oznaczenia od E151 do E158, ale później zmieniono ich serię na EP03 i nadano numery od 01 do 08. Lokomotywy te miały zwarte, całkowicie spawane pudło, z ostoją nadwozia nie przenoszącą obciążeń wzdłużnych, która wspierała się na każdym wózku w jego środkowej części na dwóch bocznych sprężystych ślizgach. Wózki o blachownicowej ostojnicy wzmocnioną dwiema czołownicami i belką skrętową. Zestawy kołowe ułożyskowane w łożyskach tocznych posiadały widłowe prowadzenie maźnic. Na niezależne osprężynowanie osi składały się resory piórowe oparte na maźnicy, a końcami podpierane przez belki i sprężyny śrubowe. Urządzenia cięgłowo-zderzne umieszczone były na zewnętrznych czołownicach wózków połączonych między sobą układem zderzakowo-sprzęgłowym.
Silniki trakcyjne zawieszone systemem tramwajowym, posiadały dwa stopnie osłabienia pola wzbudzenia. Moment obrotowy przenosiła obustronna przekładnia o zębach skośnych i przełożeniu 83:24 z usprężynowanym wieńcem dużego koła zębatego. Do zasilania urządzeń pomocniczych służyły dwie przetwornice prądu stałego 3000/100V współpracujące z baterią akumulatorów. Lokomotywa posiadała rozruch oporowy. Obwód główny zabezpieczono wyłącznikiem szybkim. Wyposażenie elektryczne zostało wykonane w zakładach ASEA w Westeras, a część mechaniczną i montaż wykonano w zakładach ASEA w Falun. EP03 wyposażono w hamulec pneumatyczny systemu Westinghouse'a.
Lokomotywy serii EP03 eksploatowane były na PKP do 1970 roku. Ostatnie egzemplarze skreślono ze stanu w 1974 roku. Jedynym pojazdem zachowanym do dzisiaj jest lokomotywa o numerze 01, która pierwotnie miała być przeznaczona dla Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Jednakże nigdy tam nie trafiła. Przez dwadzieścia lat stała za to w krzakach na stacji w Odolanach. Dopiero w 1992 roku zainteresowała się nią lokomotywownia w Suchej Beskidzkiej, do której po krótkim czasie trafiła. Po wstępnym remoncie pojazd zaprezentowano w skansenie w Chabówce. Szybko jednak podjęto starania uruchomienia ostatniej EP03. Lokomotywa została gruntownie odnowiona w ZNTK Mińsk Mazowiecki. Z powodu całkowitego rozgrabienia wyposażenia elektrycznego, trzeba było użyć elementów pochodzących z EN57 i ET21. Oficjalny protokół odbioru pojazdu po naprawie podpisano 12 lutego 1997 roku, a w dniu 1 kwietnia tego samego roku EP03-01 została ponownie wpisana na stan PKP. Obecnie lokomotywę tę najczęściej spotkać można w lokomotywowni Kraków Prokocim. Czasami też wynajmowana jest do pociągów specjalnych, a w wakacje obsługuje pociągi retro w krakowskim węźle kolejowym.
Numery inwentarzowe |
Producent | Lata budowy | Ilość |
EP03 - 01...08 | ASEA | 1951 | 8 |
Chabówka - skansen ( Kraków ) |
01 |
Oznaczenie kolejowe | EP03 |
Szerokość toru | 1435 mm |
Masa lokomotywy | 81,2 t |
Układ osi | Bo-Bo |
Silniki trakcyjne ( typ ) | LIB 117 |
Moc ciągła | 1620 kW ( 4x405kW ) |
Prędkość konstrukcyjna | 100 km/h |
Przełożenie przekładni zębatej | 83:24 |
Długość ze zderzakami | 14170 mm |
Średnica kół | 1220 mm |
źródło: "Atlas lokomotyw", Paweł Terczyński |