ET40
- Nadrzędna kategoria: Kolej
- Kategoria: Lokomotywy elektryczne
- Opublikowano: piątek, 21, grudzień 2012 22:03
- PSMKMS
- Odsłony: 4882
Lokomotywy serii ET40 były pierwszymi dwuczłonowymi elektrowozami eksploatowanym na polskiej kolei. Zakupione zostały w Czechosłowacji w latach 1975 - 1978 w celu obsługi ciężkich pociągów towarowych na magistrali węglowej ze Śląska do Gdyni. Dziś lokomotyw tych nie zobaczymy już na polskich torach, mimo że jeszcze pod koniec 2008 roku większość z nich znajdowała się w normalnej eksploatacji.
Rosnące przewozy towarowe w pierwszej połowie lat siedemdziesiątych zmusiły władze PKP do zwiększenia masy pociągów towarowych nawet do 4000 ton. Podjęto więc starania w celu pozyskania odpowiednich lokomotyw. Z racji swojej mocy musiały to być pojazdy dwuczłonowe. Niemal jednocześnie zdecydowano o zakupie pojazdów w Czechosłowacji (ET40), zamówieniu lokomotyw w krajowych zakładach (ET41) i w końcu zamówieniu elektrowozów również w Związku Radzieckim.
Sześćdziesiąt lokomotyw ET40 wyprodukowanych zostało przez zakłady Škoda w Pilźnie w ówczesnej Czechosłowacji. Pojazdy te w istocie stanowiły połączenie dwóch lokomotyw typu EU05, eksploatowanych na polskich torach od 1961 roku. Zmieniono jedynie przełożenie przekładni oraz usunięto kabinę z jednej strony pudła każdego z członów. W odróżnieniu od radzieckich lokomotyw serii ET42, ET40 mogły zostać podzielone na dwie części i każda z nich zdolna była do pracy jako osobna lokomotywa. Cała seria przydzielona została do lokomotywowni Bydgoszcz Wschód, gdzie stacjonowała przez niemal cały okres eksploatacji. W latach 2000 - 2002 kilka czeskich dwuczłonowców oddelegowanych zostało do pracy w lokomotywowni w Wałbrzychu, w celu obsługi pociągów towarowych na trasach do Wrocławia i Jeleniej Góry.
Większość z lokomotyw dotrwała do początku 2009 roku, gdy zdecydowano o ich wycofaniu z ruchu. Pojazdy zgromadzone zostały w lokomotywowni w Tarnowskich Górach, gdzie oczekiwały na powrót do eksploatacji. Ten jednak nigdy nie nastąpił. W grudniu 2011 roku wszystkie lokomotywy, za wyjątkiem pojazdów numer 07 i 30, zostały skreślone z inwentarza. Dwie ostatnie ET40 niestety nie mają większych szans na powrót do ruchu. Czeskie dwuczłonowe elektrowozy nie podzielą losu radzieckich niemalże rówieśników. ET42 od 2011 roku systematycznie powracają bowiem do eksploatacji.
Ciekawy epizod w historii lokomotyw ET40 stanowiła próba przebudowy jednego z pojazdów na lokomotywę ekspresową. W 1990 roku w elektrowozie numer 41 w trakcie pobytu w ZNTK Gdańsk dokonano wymiany wózków oraz przekładni na pochodzące ze skasowanych lokomotyw typu EP05. Elektrowóz pomalowano również na pomarańczowo, identycznie jak EP05. Celem eksperymentu było uzyskanie pojazdu trakcyjnego zdolnego do prowadzenia ciężkich pociągów ekspresowych z prędkością do 160km/h. Dotychczas bowiem ciężkie pociągi ekspresowe musiały być prowadzone lokomotywami EP05 w trakcji podwójnej. Tymczasem polskie elektrowozy serii EP09 dopiero wchodziły do ruchu. Przebudowany elektrowóz otrzymał oznaczenie EP40 i rozpoczął eksploatację. Wyniki przeprowadzonych prób nie były jednak korzystne. W końcu doszło do spalenia jednego z członów lokomotywy podczas jazdy i w 1993 roku jedyną EP40 przebudowano z powrotem na ET40.
|
Numery inwentarzowe |
Producent | Lata budowy | Ilość |
| ET40 - 01 - 060 | Škoda | 1975 - 1978 |
60 |
| Tarnowskie Góry | 07, 30 |
| Oznaczenie kolejowe | ET40 |
| Szerokość toru | 1435 mm |
| Masa lokomotywy | 164 t |
| Układ osi | Bo'Bo'+Bo'Bo' |
| Nacisk osi na tor | 206,2 kN |
| Silniki trakcyjne ( typ ) | N7AL4846ZT |
| Moc godzinna | 4680 kW |
| Moc ciągła | 4080 kW |
| Prędkość konstrukcyjna | 100 km/h |
| Przełożenie przekładni zębatej | 84:29:27 (3,1) |
| Długość ze zderzakami | 34420 mm |
| Największa szerokość | 2950 mm |
| Największa wysokość od główki szyny | 3987 mm |
| Średnica kół | 1250 mm |
