Tramwaje w Europie
Wielka Brytania - Londyn
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje
- Kategoria: Tramwaje na świecie
- Opublikowano: niedziela, 07, kwiecień 2019 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 3111
Londyn jest stolicą Wielkiej Brytanii i Anglii. Jest jednocześnie trzecim co do wielkości miastem w Europie. Łączna liczba mieszkańców w granicach tak zwanego Wielkiego Londynu wynosi około 8,4 mln osób, natomiast w aglomeracji blisko 14 mln osób. Tak wielki ośrodek miejski wymaga oczywiście sprawnego systemu komunikacji miejskiej.
Szkielet transportu zbiorowego w Londynie stanowi metro. Jest to najstarszy system miejskiej kolei podziemnej na świecie. Łączna długość linii wynosi 392 kilometry, natomiast stacji jest 268. Londyńskie metro przewozi około 800 mln pasażerów rocznie. Nie jest to oczywiście jedyny środek transportu w mieście. Uzupełnia go kolej podmiejska, a także gęsta sieć autobusowa. Od 2000 roku w Londynie znów można również podróżować tramwajem.
Pierwsze tramwaje wyjechały na ulice Londynu już w 1870 roku. Był to jeden z pierwszych tego typu systemów na świecie. Początkowo powstały trzy linie tramwaju konnego. Obsługujące je pojazdy mogły zabrać na pokład do 60 pasażerów i były poruszane przez dwa konie. W 1901 roku na londyńskie ulice wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne. W ciągu zaledwie dwóch lat wyparły one tramwaje konne. Początek dwudziestego wieku był okresem intensywnej rozbudowy infrastruktury tramwajowej w mieście. Do 1914 roku w stolicy Wielkiej Brytanii stworzono największą sieć tramwajową na świecie. Tramwaje były szybkie, kursowały często i generowały niskie koszty obsługi. W latach dwudziestych ubiegłego wieku więcej londyńczyków podróżowało tramwajami niż innymi środkami transportu. Pasażerów było tak dużo, że w kolejnej dekadzie zdecydowano się wprowadzić na ulice miasta piętrowe wagony tramwajowe. W 1931 roku londyńska sieć tramwajowa osiągnęła swoje największe rozmiary. W mieście było ponad 550 kilometrów torów, po których poruszało się około 2600 pojazdów.
Dynamiczny rozwój metra przyczynił się jednak do ograniczenia inwestycji w infrastrukturę tramwajową. Coraz częściej naziemny transport szynowy przejmowały autobusy i trolejbusy, również piętrowe. W latach czterdziestych nastąpiła dalsza degradacja sieci tramwajowej. Na taki stan rzeczy złożyło się co najmniej kilka przyczyn: rosnące ceny prądu, niedostosowanie sieci do rozbudowującego się miasta czy też głosy sprzeciwu wśród miejskich włodarzy. Definitywny koniec londyńskich tramwajów nastąpił w połowie wieku. Dokładnie w lipcu 1952 roku na trasę wyjechał ostatni tramwaj.
Pamiątki po pierwszym okresie funkcjonowania londyńskiej komunikacji tramwajowej można dziś odnaleźć w London Transport Museum, mieszczącym się tuż obok słynnego centrum handlowego Covent Garden. W zbiorach muzeum znajdują się między innymi piętrowe wagony tramwajowe. Można również zobaczyć zabytkowe autobusy i trolejbusy, a także pociąg metra z początku dwudziestego wieku, prowadzony... parowozem.
Tymczasem na powrót tramwajów na ulice Londynu trzeba było czekać niemal pół wieku. W 1996 roku firma Tramtrack Croydon Limited (TCL) wygrała przetarg na projekt, budowę i utrzymanie sieci tramwajowej, którą nazwano określeniem Tramlink. Nową sieć tramwajową przewidziano do obsługi Croydon, największej gminy tak zwanego Wielkiego Londynu. Croydon położone jest na południu od Tamizy i do 1965 roku było osobnym miastem. Obecnie jest to dzielnica biznesu, biurowców i apartamentowców. Zlokalizowane są tu dwie stacje kolejowe: East Croydon i West Croydon. Najlepiej dotrzeć tu z centrum Londynu pociągiem linii Southern Railway ze stacji Victoria Station przez Clapham Junction do stacji East Croydon. Inna opcja to przejażdżka lekką koleją miejską London Overground do stacji West Croydon, z takich stacji jak Canada Water, Whitechapel, Highbury & Islington czy Shoreditch High Street.
Budowę nowej sieci tramwajowej rozpoczęto w 1997 roku. Miała ona być jednym z trzech niezależnych systemów tramwajowych, określanych wspólnie jako London Trams. Część sieci powstała na bazie starej, już nieużywanej infrastruktury kolejowej. Całość prac trwała trzy lata. Ich rezultatem było powstanie 28 kilometrów torów oraz 39 przystanków. Podobnie, jak w dziewiętnastym wieku, zdecydowano się zastosować tory o prześwicie 1435 mm. Sieć ma zdecydowanie charakter szybkiego tramwaju, a nawet lekkiej kolei miejskiej z odcinkami jednotorowymi i mijankami. Wyjątek stanowi centrum Croydon, gdzie tramwaje poruszają się po wąskich uliczkach miasta. Pierwsze jazdy próbne odbyły się w czerwcu 1999 roku. Oficjalna premiera nowej sieci tramwajowej miała miejsce 10 maja 2000 roku. Wówczas otwarto linię numer 3, kursującą na trasie New Addington – Wimbledon. W następnej kolejności uruchomiono linię numer 2. Od dnia 23 maja zaczęła ona kursować na trasie Beckenham Junction – West Croydon. Jeszcze w tym samym miesiącu powołano do funkcjonowania linię numer 1, kursującą na trasie Elmers End – West Croydon. Po kilku latach wprowadzono także linię numer 4, która początkowo kursowała na trasie Elmers End - Therapia Lane, a obecnie została przedłużona do końcówki Wimbledon.
Co ciekawe, pomimo oznaczenia poszczególnych tras numerami linii, w marcu 2019 roku na wyświetlaczach zewnętrznych tramwajów prezentowane były tylko nazwy przystanków docelowych. Wcześniej jednak stosowano normalne oznaczenia, czyli numer linii i nazwę końcówki, co potwierdzają starsze zdjęcia. Na rozkładach jazdy, elektronicznego wyszukiwania oraz schematach sieci używane są cały czas numery czterech linii.
Sieć tramwajowa okrąża centrum Croydon. Wciśnięcie torowiska w wąskie uliczki miasta wymusiło poruszanie się tramwajów po jednotorowej pętli ulicznej, zgodnie ze wskazówkami zegara. Na tym układzie zawracają linie numer 1 i 2. Na pozostałych odcinkach, poza centrum Croydon, sporo jest też dwukierunkowych odcinków jednotorowych. Niemniej, ze względu na rosnące przewozy, na odcinkach jednotorowych dobudowywane są drugie tory. Na trasie do Wimbledonu tramwaje muszą pokonywać odcinki jednotorowe w parach, a i tak oba wagony wypełnione są pasażerami. Większość przystanków końcowych zlokalizowano tuż przy dworcach kolejowych. Dzięki temu pasażerowie mają wygodną przesiadkę na pociągi i lekką kolej miejską. Odcinki pomiędzy centrum Croydon, a poszczególnymi końcówkami często prowadzą przez tereny przemysłowe, w większości mało zurbanizowane. Torowisko na wielu odcinkach położone zostało na dawnym nasypie kolejowym lub trasa biegnie równolegle wzdłuż kolei podmiejskiej. Sieć przystosowana jest do taboru dwukierunkowego, stąd na końcówkach nie ma tradycyjnych pętli tramwajowych a przystanki na trasach są dwustronne. Zgodnie z angielskimi przepisami, ruch na torowiskach dwutorowych odbywa się lewostronnie. Najdłuższą trasę ma linia 3. Przybliżony czas podróży wynosi 43-45 minut.
Na sieci tramwajowej eksploatowane są dwa typy pojazdów. Starsze tramwaje, to zbudowane w latach 1998 - 1999 wagony Bombardier Flexity Swift CR4000. W sumie zakupiono 24 takie wozy. Są to pojazdy trójczłonowe, przy czym środkowy człon jest bardzo krótki. Posiadają one obniżoną podłogę na długości 70% pojazdu. Mieszczą 208 pasażerów, w tym 70 na miejscach siedzących. Ich długość wynosi 30,1 metra. Osiągają prędkość 80 km/h.
Młodsze wagony Stadler Variobahn wprowadzane są do ruchu od 2011 roku. Są to pojazdy w całości niskopodłogowe, składają się z pięciu członów i mogą zabrać na pokład 206 pasażerów, w tym 72 na miejscach siedzących. Długość pojazdów wynosi 32,37 metra długości. Również osiągają prędkość 80 km/h. Kontrakt na dostawę wozów dotyczył sześciu pojazdów z opcją zakupu ośmiu kolejnych wozów. Na początku 2019 roku w ruchu było 12 tramwajów tego typu.
Oba typy pojazdów są dwukierunkowe i posiadają szerokość aż 2650 mm, dzięki czemu ich wnętrze jest bardzo przestronne. Tramwaje zwłaszcza na odcinkach pozamiejskich bez problemu osiągają prędkość 80 km/h. Jedynie w centrum Croydon wyraźnie zwalniają. Londyńskie tramwaje poza dzwonkami posiadają również... klaksony. Zazwyczaj są one stosowane właśnie na wąskich uliczkach Croydon. Do września 2008 roku pojazdy malowane były na czerwono. Zmiana barw nastąpiła po przejęciu przedsiębiorstwa TLC przez Transport for London w marcu 2008 roku. Odtąd tramwaje są biało-zielono-niebieskie.
TFL czyni wiele starań w celu poprawy komfortu podróżowania. Planowane są zakupy nowego taboru oraz likwidacja odcinków jednotorowych. Wszystkie te działania mają służyć zwiększeniu komfortu i zadowolenia pasażerów. W planach jest także dalsza rozbudowa istniejącej infrastruktury. Tramwaje miałyby dotrzeć między innymi do: Crystal Palace, Lewisham, Brixton, Sutton, Tooting. Inne długoterminowe projekty przewidują budowę linii łączącej Camden Town (północ Londynu) z Peckham (południe Londynu). Na tej trasie tramwaje kursowałyby co kilka minut i przewoziłyby ponad 70 milionów pasażerów rocznie.
PSMKMS & Impuls
