Tramwaje w Europie
Austria - Gmunden
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje
- Kategoria: Tramwaje na świecie
- Opublikowano: sobota, 18, styczeń 2020 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 2823
Gmunden jest niezwykle urokliwym uzdrowiskowym miasteczkiem, położonym w Alpach Salzburskich nad jeziorem Traunsee i rzeką Traun. Jedną z największych tutejszy atrakcji jest linia tramwajowa, która łączy centrum miasta ze stacją kolejową. Jest to najstarsza, do niedawna najkrótsza i wciąż najbardziej stroma linia tramwajowa Austrii.
Miasteczko liczy zaledwie 13 tysięcy mieszkańców. Co roku przyciąga jednak rzesze turystów niezwykłym położeniem nad jeziorem Traunsee, skąd podziwiać można panoramę Alp Salzburskich. Można tu między innymi popłynąć historycznym statkiem parowym Gisela, zbudowanym w 1871 roku i nazwanym na cześć drugiej córki cesarza Franciszka Józefa Gizeli Luisy Marii Austriackiej, na położoną na środku jeziora wyspę, na której zlokalizowany jest zamek Ort. W centrum również znajduje się wiele historycznych budowli, w tym pochodzący z 1574 roku ratusz miejski.
Atrakcją turystyczną Gmunden jest także wybudowana przez firmę Stern & Hafferl Verkehrsgesellschaft linia tramwajowa, która łączy centrum miasta ze stacją kolejową. Sieć uruchomiono w dniu 13 sierpnia 1894. Po mieście od samego początku poruszały się tramwaje elektryczne po torach o prześwicie 1000 mm. Rozpoczęły one funkcjonowanie trzy lata wcześniej niż w Wiedniu, stąd do dziś tutejsza sieć tramwaju elektrycznego jest najstarszą w Austrii.
Długość linii przez dekady liczyła 2,5 kilometra długości. Od początku była ona jednotorowa z mijanką w połowie trasy. Maksymalne nachylenie linii wynosi aż 9,6% i jest jednym z największych w przypadku konwencjonalnych sieci tramwajowych, jakie funkcjonują na świecie. Tramwaj w Gmunden przetrwał bez większych zmian i zniszczeń obie wojny światowe. Dopiero w 1975 roku trasa skróciła się o 200 metrów w związku z likwidacją końcowego odcinka od Franz-Josef-Platz do Rathausplatz w centrum miasteczka. Po trasie kursowała linia G z częstotliwością co 30 minut i z czasem przejazdu wynoszącym zaledwie 9 minut. Do jej obsługi wykorzystywano trzy wagony: Lohner T4 numer 8 z 1961 roku, Duewag T4 numer 9 z 1952 roku oraz Lohner T4 numer 10 z 1952 roku.
W 1989 roku w mieście powstało stowarzyszenie „Verein Pro Gmundner Straßenbahn”, którego celem funkcjonowania stała się zarówno ochrona istniejącej trasy, jak i jej rozbudowa. W trakcie dwudziestoletniej działalności udało się nie tylko doprowadzić do realizacji projektu rozbudowy tramwaju, ale także wesprzeć tę inwestycję kwotą 100 000 Euro, zebraną podczas zbiórek od osób prywatnych. W lutym 2013 roku Rada Gminy Gmunden podjęła decyzję o połączeniu tramwaju z lokalną koleją wąskotorową Traunseebahn, funkcjonującą dotychczas na trasie Gmunden - Vorchdorf. Kolej ta została zbudowana w 1912 roku i docierała do Gmunden po drugiej stronie rzeki Traun.
Nowy system szynowy, oparty na połączeniu dotychczasowej trasy tramwajowej i kolejowej, został oficjalnie otwarty w 1 września 2018 roku. Zlikwidowano wówczas dotychczasową linię tramwajową G, obsługiwaną przez stare wagony w zachodniej części miasta. Funkcjonowanie zakończyła też linia kolei podmiejskiej 174, kursująca na trasie Gmunden Seebahnhof- Vorchdorf. W ich miejsce powstała nowa linia numer 161, kursująca na trasie Gmunden Hauptbahnhof - Gmunden Engelhof - Vorchdorf, określana jako Traunsee Tram.
W wyniku przeprowadzonej inwestycji, dokonano wydłużenia dotychczasowej trasy tramwaju Gmunden. Pierwszy nowy odcinek powstał w rejonie dworca kolejowego Gmunden Hauptbahnhof, gdzie dokonano przedłużenia torowiska z dotychczasowej końcówki linii G na teren samego dworca. Peron tramwajowy zlokalizowano tuż obok peronów kolejowych.
Następnie linia tramwajowa prowadzi po trasie historycznej linii G obok starej zajezdni i zjeżdża w dół do centrum Gmunden.
W centrum dokonano przywrócenia zlikwidowanego w 1975 roku odcinka do Rathausplatz, tym razem realizując go już jako dwutorowy. Nowy odcinek torowiska poprowadzono wąską ulicą Kammerhofgasse w centrum do Trauntor, będącej najbardziej znaną, zachowaną bramą miejską w Gmunden.
Po przekroczeniu bramy Trauntor trasa pokonuje na nowy most Traunbrücke nad rzeką Traun. Następnie torowisko łączy się z dawną linią kolejową na Klosterplatz. Stąd tramwaje linii 161 poruszają się po dawnym torowisku kolejowym do Gmunden Engelhof.
Na odcinku miejskim linia 161 kursuje z częstotliwością co około 15 minut. Tylko co drugi tramwaj jedzie dalej w kierunku miejscowości Vorchdorf. Na odcinku Gmunden Engelhof - Vorchdorf tramwaje pełnią funkcję kolei podmiejskiej, poruszając się z częstotliwością co 30 minut.
Cała trasa liczy 30 przystanków a przejazd trwa 38 minut. Tylko nowy, środkowy odcinek trasy w centrum Gmunden, jest dwutorowy. Do obsługi linii zakupiono 8 dwukierunkowych wagonów Tramlink, wyprodukowanych przez Vossloh Kiepe. Noszą one numery z przedziału 121-123 i 127-131. Posiadają niemal 32 metry długości, są pięcioczłonowe i w całości niskopodłogowe. Wyposażono je w nowoczesne systemy informacji pasażerskiej.
Do okazjonalnych przejazdów pozostawiono trzy wagony historyczne. Najstarszy, to otwarty wagon bez burt bocznych o numerze 100 Grazer Waggonfabrik z 1898 roku. Nieco młodszy jest wagon numer 5 z 1911 roku. Najmłodszym historycznym pojazdem jest wagon numer 8 z 1961 roku, który pozostawał w codziennym ruchu na linii G do sierpnia 2018 roku. Pomiędzy przystankami Gmundner Keramik a Rosenkranz znajduje się zajezdnia tramwajowa tramwajów historycznych. Wagony Tramlink stacjonują natomiast w nowej zajezdni w Vorchdorfie.
Nie ma już najkrótszej w Austrii linii w Gmunden, obsługiwanej starymi klimatycznymi tramwajami, łączącymi dworzec kolejowy z centrum miasta. W zamian funkcjonuje nowoczesna sieć tramwajowa, obsługiwana wagonami Tramlinki, które bez trudu pokonują wzniesienia i łączą wszystkie najważniejsze miejsca w Gmunden z pobliskim Vorchdorfem. Społeczna inicjatywa i upór kilkuset mieszkańców, pozwoliły na stworzenie nowoczesnego, ekologicznego systemu transportowego w malutkim miasteczku w zachodniej Austrii. Inicjatywa jakże godna polecenia innym gminom, również w Polsce.
PSMKMS & Impuls
