Tramwaje w Europie
Rumunia - Oradea
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje
- Kategoria: Tramwaje na świecie
- Opublikowano: niedziela, 12, styczeń 2020 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 1879
Są dwa miasta na świecie, w których kursują tramwaje ULF. Tym drugim jest leżąca w pobliży granicy z Węgrami rumuńska Oradea. Tutejszy system komunikacji miejskiej uznawany jest za jeden z najbardziej zadbanych w kraju, a samo miasto zachwyca swoim wyglądem i wieloma zabytkami.
Historia Oradei sięga XI wieku. Miasto przez wieki należało do Królestwa Węgier i było jednym z najbogatszych w kraju. Dopiero w dwudziestym wieku w wyniku kilku przetasowań granicy, Oradea ostatecznie znalazła się na terenie Rumuni. Dziś miasto może pochwalić się licznymi zabytkami. Od czasu wejścia Rumunii do Unii Europejskiej, Oradea rozwija się i pięknieje z każdym dniem. Miasto obecnie liczy około 200 tysięcy mieszkańców. Około 1/3 z nich to Węgrzy.
Początki transportu zbiorowego w Oradei, będącej wówczas węgierskim miastem Nagyvárad, sięgają 1882 roku. Uruchomiono wtedy wewnętrzną sieć kolejową, obsługiwaną przez parowozy. W związku z tym od razu przyjęty został rozstaw szyn, wynoszący 1435 mm. W 1896 roku po istniejących torowiskach zaczęły kursować składy pasażerskie, prowadzone parowymi lokomotywami na trasie z Dworca Wschodniego na plac Kościelny w centrum. Jednocześnie podjęto starania dotyczące elektryfikacji sieci. Udało się je sfinalizować dopiero w dniu 25 kwietnia 1906 roku. Wówczas na ulice obecnej Oradei wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne. W okresie międzywojennym rozwijano sieć, a także zakupiono nowe wagony. Torowiska masowo wykorzystywane były również do przewozu towarów. W latach 1925 – 1930 we własnych warsztatach kolejowych wyprodukowano 5 tramwajów i przyczepę.
W 1930 roku łączna długość zelektryfikowanych linii tramwajowych do przewozu osób i ładunków wynosiła 43,5 km, a park taborowy składał się z 27 wagonów tramwajowych, 10 przyczep, 4 lokomotyw elektrycznych, 2 lokomotyw parowych i 129 wagonów towarowych. Działania wojenne prowadzone jesienią 1944 roku spowodowały uszkodzenia infrastruktury i taboru, których kulminacją było wysadzenie stalowego mostu na Małym Rynku. Jednocześnie miasto znalazło się w granicach Rumunii.
Sieć tramwajową po wojennych zniszczeniach przywracano do eksploatacji do 1948 roku. W 1956 roku skierowano linię 1 na trasę okrężną, kursującą tylko w jednym kierunku. Był to pierwszy krok do całkowitego wycofania ruchu tramwajów z historycznego centrum miasta. W 1962 roku podjęto decyzję, że istniejąca sieć tramwajowa zostanie utrzymana. W celu zwiększenia jej sprawności, zdecydowano się dobudować drugie tory. Niestety, jednocześnie znaczna część tras uległa likwidacji, a obsługa pasażerów była przejmowana przez komunikację autobusową. Ten negatywny trend udało się zatrzymać dopiero pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Uruchomiono wówczas kolejne nowe trasy. W mieście funkcjonowało wówczas 5 linii.
Tramwaje towarowe poruszały się po mieście aż do 1994 roku. Jedną z pamiątek po ich kursowaniu jest lokomotywa elektryczna, która pełni rolę pomnika na jednym ze skrzyżowań w centrum Oradei.
Od 2004 roku ukształtowała się obecna sieć w kształcie pierścienia z trzema odnogami. Przyjęto uproszczoną numerację dla linii 1 i 3, które kursują z jednej pętli dookoła centrum i wracają z powrotem na tę samą końcówkę. Linie 1N i 3N poruszają się wokół centrum zgodnie z ruchem wskazówek zegara, natomiast linie 1R i 3R na odwrót. Przykładowo linia 1N wyrusza z pętli "Sinetza", objeżdża centrum zgodnie z ruchem wskazówek zegara, po czym wraca do pętli "Sinetza". Linia 4 również posiada wersje 4N i 4R. Łączy końcówki linii 1 i 3, poruszając się po obu trasach wokół centrum. Sieć uzupełnia linia 2, która jako jedyna nie posiada dwóch wariantów.
Obecnie długość sieci tramwajowej w Oradei liczby około 19,21 kilometra długości. Operatorem jest przedsiębiorstwo Regia Autonomă de Transport Oradea O.T.L. Dysponuje ono około 115 wagonami, z czego większość stanowią trzy podstawowe typy taboru.
Najliczniejszą grupą są 44 składy Tatry T4D-MS+B4D-MS. Pochodzą one z Magdeburga oraz Drezna. Pierwsze wagony tego typu sprowadzono do miasta jeszcze w 1996 roku. Większa dostawa miała miejsce w latach 2001 - 2004, natomiast najmłodsze egzemplarze pochodzą z lat 2012 - 2014.
W mieście eksploatowanych jest również 30 wagonów Tatra KT4D z Berlina.Zostały one sprowadzone w latach 2017 - 2018. Dzięki dostawom używanego taboru, udało się wycofać z ruchu pojazdy rodzimej produkcji, w tym prymitywne i awaryjne wagony Timiș2.
Najnowszy tabor stanowi 10 wagonów Siemens ULF A1, identycznych jak pojazdy eksploatowane w Wiedniu. Do tego stopnia, że posiadają takie same barwy i numery taborowe. Stanowią one zdecydowanie największą ciekawostkę w Oradei. Rumuńskie miasto jest jedynym na świecie poza Wiedniem, które zdecydowało się na te ultranowoczesne pojazdy. Decyzja o wyborze tych pojazdów była tym bardziej zaskakująca, że do ich eksploatacji potrzeba idealnych torowisk tramwajowych. W każdym razie, pojazdy te pojawiły się w Oradei w 2008 roku.
Pierwotna zajezdnia tramwajowa w Piata Cet okazała się zbyt mała dla ówczesnych potrzeb przewozowych. W związku z tym, w 1978 roku została zbudowana nowa zajezdnia na ulicy Atelierelor, w której garażuje cały obecny tabor, eksploatowany w mieście.
Tramwaje w Oradei omijają najstarszą część centrum. Przystanek położony najbliżej znajduje się na placu Unirii. Zbudowano tu specjalną wiatę, nawiązującą do historycznej architektury, która jednocześnie wpisuje się przebieg trasy turystycznej, prowadzącej przez zabytkowe śródmieście.
PSMKMS & Impuls
