Tramwaje w Europie

Szwecja - Norrköping

: Nadrzędna kategoria: Tramwaje; Kategoria: Tramwaje na świecie; Opublikowano: piątek, 12, styczeń 2024 21:00; PSMKMS; Odsłony: 813

Miasto Norrköping położone jest w południowej Szwecji, nad rzeką Motala ström, niedaleko jej ujścia do Bråviken, czyli zatoki morza Bałtyckiego. Pomimo, że liczy niecałe 100 tysięcy mieszkańców, funkcjonuje tu sieć tramwajowa. Miasto przez wieki posiadało przemysłowy charakter, który jednak począwszy od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku zaczął ulegać przemianom.

Prawa miejskie Norrköping otrzymało w 1384 roku. Od XVII wieku był to znaczący ośrodek przemysłowy, dzięki lokalizacji nad rzeką, w pobliżu ujścia do morza Bałtyckiego. Funkcjonowały tu zakłady włókiennicze i papiernicze, które w większości jednak uległy likwidacji w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Dawne tereny pofabryczne udało się zrewitalizować w latach dziewięćdziesiątych. Swoją siedzibę znalazła tu filia uniwersytetu, a także muzea, sala koncertowa czy centrum kongresowe. W Muzeum Sztuki w Norrköping prezentowana jest główna kolekcja współczesnej sztuki szwedzkiej. Miasto nie jest duże, ale funkcjonuje tu sieć tramwajowa.

Pierwsze tramwaje elektryczne wyjechały na ulice Norrköping w 1904 roku. Już w 1880 roku planowano uruchomienie linii tramwaju konnego, lecz pomysł ten ostatecznie nie doszedł do skutku. W rezultacie dopiero w 1902 roku podpisano umowę z firmą AEG, która zobowiązała się wybudować czterokilometrową trasę tramwajową. Firma ASEA dostarczyła natomiast 12 wagonów tramwajowych. Od początku były one malowane na kolor żółty.

W 1904 roku przedłużono linię z Kungsgatan do Nygatan. W latach 1912 - 1914 znów rozbudowano sieć. Wraz z uruchomieniem w 1926 roku kolejnego odcinka, rozpoczęto eksploatację drugiej linii, a w 1931 roku trzeciej linii. W 1954 roku sieć tramwajowa osiągnęła długość 14,6 kilometra i była obsługiwana przez 4 linie. Był to okres funkcjonowania największej liczby linii tramwajowych w mieście. Jednak przez prawie całą drugą połowę XX wieku sieć tramwajowa była zagrożona likwidacją. W 1958 roku Ring Line została zamknięta, a tory na Kungsgatan uległy likwidacji. Trudne czasy udało się przetrwać i w latach dziewięćdziesiątych ostatecznie postanowiono o zachowaniu sieci tramwajowej. Ruszyły także remonty infrastruktury.

W 2006 roku oddano do użytku nową pętlę Ljura. Był to pierwszy etap budowy liczącej 3 kilometry długości linii tramwajowej do Kvarnberget. Prace przy realizacji drugiego etapu rozpoczęto w 2009 roku. Rok później otwarto nowy odcinek. W ramach drugiego etapu wybudowano około 2 kilometry trasy z Ljura do Trumpetaregatan.

W 2010 roku rozpoczęto prace przy trzecim etapie linii z Trumpetaregatan do Kvarnberget, który został otwarty w 2011 roku. W dalszych planach jest rozbudowa linii tramwajowych między innymi z Söder Tull do Ljura Centrum przez Kristinaplatsen. Władze miasta zamierzają też przywrócić torowisko przez Kungsgatan. Połączenie to stworzyłoby skrót między Väster Tull i Norr Tull, dając alternatywę rozwoju tramwaju w centrum i możliwości drugiego przekroczenia Motala ström.

Tramwaje w Norrköping od początku poruszają się po torach o rozstawie 1435 mm. Długość sieci wynosi 18 kilometrów i jest niemal w całości dwutorowa, zakończona pętlami. W mieście funkcjonuje też wiele pętli pośredni. Co ciekawe jednak, większość taboru jest dwukierunkowa. Na centralnym odcinki linii 3, w pobliżu Hospitalgaten, funkcjonuje liczący kilkaset metrów długości splot torowy. W pobliżu pętli Fridvalla znajduje się natomiast krótki odcinek jednotorowy. W mieście działa jedna zajezdnia tramwajowa, zlokalizowana przy trasie linii 2, w pobliżu przystanku Centralbadet.

Od wielu lat po Norrköping kursują dwie stałe linie tramwajowe:

2 (czerwona) Fridvalla – Kvarnberget;
3 (zielona) Vidablick – Klockaretorpet;

Linie, oprócz numeru, określane są kolorem, który prezentowany jest jako tło dla numeru linii na wyświetlaczach.

Oprócz powyższych linii, w mieście funkcjonuje też linia muzealna, która obsługiwana jest przez Svenska Spårvägssällskapet. Liczy ona pięć kilometrów długości i wyjeżdża na miasto okazjonalnie, głównie latem, zazwyczaj dwa razy w tygodniu, a także w trakcie specjalnych wydarzeń w mieście, takich jak Noc Kultury i świąteczne zakupy.

W Norrköping wykorzystywane są dwa typy taboru. Starze pojazdy typu M97 to przegubowe, trójczłonowe tramwaje, w których środkowa część jest niskopodłogowa. Są to pojazdy jednokierunkowe. Zakupione zostały jako Düwag GT8 z Dessau i Duisburga w Niemczech. Tramwaje te wyprodukowano w 1966 roku i pierwotnie eksploatowane były Duisburgu. Zostały zmodernizowane w latach 2000 – 2001 poprzez zabudowę środkowego, niskopodłogowego członu. Jednocześnie, zmieniono im kształt przedniej ściany czołowej na bardziej kanciastą. Tył pozostał natomiast zaokrąglony. Przydzielono im numery od 61 do 70. W 2023 roku pomimo bardzo złego stanu, zwłaszcza wewnątrz pojazdów, osiem tramwajów tego typu nadal pozostawało w ruchu.

Młodszy tabor w mieście reprezentują Bombardiery Flexity Classic, oznaczone typem M06. Są to pojazdy trójczłonowe, niskopodłogowe i dwukierunkowe. Zostały zakupione w kilku partiach od 2007 do 2020 roku i są oznaczone numerami od 31 do 52. W latach 2010 - 2011 trzy tramwaje wypożyczono z Norrköping do Stockholmu, gdzie określano je typem A34N. W 2020 roku Norrköping pozyskało 6 identycznych wagonów ze Stockoholmu, wyprodukowanych w latach 2011 – 2012. Noszą one numery od 47 do 52. Pojazdy te są podstawowym typem tramwajów eksploatowanych w Norrköping.

W przeszłości w Norrköping eksploatowano wozy oznaczane typem M48/M51, "Norrköping Mustangs", M67, M98 a także Tatry pochodzące z Berlina, które otrzymały symbol M11. Norrköping posiada też kilka wagonów historycznych. Najstarsze z nich to ASEA AEG z 1903 roku z otwartymi pomostami o numerze 1 oraz ASEA GMV z 1925 roku o numerze 16.

PSMKMS & Impuls