Budowa nowych tras tramwajowych w Poznaniu
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje w Polsce
- Kategoria: Poznań
- Opublikowano: poniedziałek, 25, kwiecień 2022 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 3817
W 2019 roku miasto Poznań rozpoczęło budowę dwóch tras tramwajowych. Pierwszy nowy odcinek zaplanowano wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej od ronda Żegrze do pętli w rejonie ulicy Falistej. Druga nowa trasa miała prowadzić od pętli "Wilczak" do Naramowic. Zakończenie obu inwestycji przewidywano do końca 2021 roku.
Poznańska sieć tramwajowa należy do najbardziej rozbudowywanych w naszym kraju w obecnym stuleciu. Niewątpliwie najważniejszą inwestycją ostatnich lat była budowa trasy na Franowo, na końcu której zrealizowano największą i najnowocześniejszą zajezdnię tramwajową w naszym kraju. Niemniej ważne było przedłużenie Poznańskiego Szybkiego Tramwaju do poznańskiego Dworca Głównego. Dzięki temu udało się odciążyć ulicę Roosevelta, która dotychczas stanowiła tramwajowe wąskie gardło. Stolica Wielkopolski na tym jednak nie poprzestała. W 2018 roku ruszyły przygotowania do budowy dwóch kolejnych, nowych tras tramwajowych. Pierwsza z nich zaplanowana została od ronda Żegrze, wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej, do nowej pętli tramwajowej położonej w rejonie skrzyżowania z ulicą Falistą. Nowe torowisko miało liczyć około 650 metrów długości. Koszt realizacji inwestycji oszacowano natomiast na kwotę około 10 milionów złotych.
Pierwszym etapem prac w związku z budową nowej trasy tramwajowej było przygotowanie jej włączenia do istniejącej sieci tramwajowej. W związku z tym, na rondzie Żegrze zabudowano nowe rozjazdy, które w przyszłości miały umożliwić przejazd tramwajów w kierunku ulicy Unii Lubelskiej. Równolegle prowadzono także przetarg na prace przygotowawcze do inwestycji. Wybrany wykonawca przeprowadził roboty rozbiórkowe, wycinkę drzew oraz przełożenie mediów. Wiosną 2019 roku ogłoszono przetargu na budowę nowego torowiska wraz z pętlą tramwajową. Od początku zakładano, że na nową trasę skierowana zostanie linia 5, która dotychczas zawracała na pętli "Stomil".
Drugą inwestycją tramwajową, znacznie ważniejszą dla mieszkańców zwłaszcza północnej części miasta, była realizacja torowiska do osiedla Naramowice. W ramach tego projektu zaplanowano powstanie torowiska o długości 3,3 kilometra i niemal 7,5 kilometra dróg, wliczając w to drogi dojazdowe i skrzyżowania. Początek trasy przewidziano na pętli "Wilczak", która w związku z tym została przebudowana. Na trasie zaprojektowano 8 przystanków, natomiast na jej końcu zaplanowano budowę węzła komunikacyjnego "Nowa Naramowicka".
Przetarg na realizację tej inwestycji w formule „zaprojektuj i buduj” wygrało konsorcjum firm Gulermak i Mosty Łódź. Dokumentacja projektowa wraz z prawomocnymi decyzjami realizacyjnymi miała być gotowa w pierwszym kwartale 2020 roku. Mimo to, już w 2019 roku rozpoczęto pierwsze prace rozbiórkowe, związane z przygotowaniem inwestycji. Zgodnie z pierwotnym harmonogramem, wszystkie roboty budowlane miały zakończyć się do końca 2021 roku. Najpóźniej wiosną 2022 roku przewidywano kompleksowe uruchomienie całego układu komunikacyjnego.
Koszt budowy tramwaju na Naramowice oszacowano na kwotę niemal 380 milionów złotych, z czego ponad 155 milionów złotych miała dołożyć Unia Europejska w ramach dofinansowania dwóch projektów z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Pierwszy z nich to „Poprawa warunków komunikacyjnych w ciągu drogi krajowej nr 92 w Poznaniu”. Drugi to „Budowa trasy tramwajowej od Pętli Wilczak do Naramowic w Poznaniu”.
Dzięki tej inwestycji, mieszkańcy północnych dzielnic Poznania, zmagający się dotychczas z korkami na drogach dojazdowych do centrum, mieli zacząć podróżować znacznie szybciej i wygodniej. Liczono też na poprawę bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego, którzy mieli zyskać nie tylko wydzieloną trasę tramwajową, ale też nową lub zmodernizowaną infrastrukturę drogowo-rowerową. Jednocześnie, w fazie projektowej znajdował się kolejny planowany odcinek, który miał połączyć Garbary z pętlą "Wilczak", co docelowo pozwoliłoby na szybsze skomunikowanie nowej trasy z centrum miasta.
Poza nowymi torowiskami, w Poznaniu trwały także prace przy modernizacji istniejącej infrastruktury. Jedną z ciekawszych i bardziej spektakularnych inwestycji, realizowanych pod koniec drugiej dekady dwudzistego pierwszego wieku, była rewitalizacja fragmentu ulicy Święty Marcin. Inwestycja ta jest elementem szerszego Projektu Centrum, który zakłada modernizację szeregu ulic w śródmieściu Poznania, w tym budowę nowego odcinka torowiska wzdłuż ulicy Ratajczaka.
Jak dotąd w okresie od września 2017 roku do końca marca 2019 roku zrealizowano pierwszy etap prac. Obejmował on przebudowę ulicy Święty Marcin na odcinku od ulicy Gwarnej do ulicy Ratajczaka. W ramach projektu dokonano wymiany nawierzchni i torowiska tramwajowego, a także modernizacji infrastruktury podziemnej. Poszerzono chodniki, wprowadzono drogi rowerowe, a także zieleni. W efekcie ulica Święty Marcin stała się szeroką, nowoczesną aleją spacerową, przyjazną pieszym, miejscem spotkań i wypoczynku. Uruchomiono także nowy przystanek o nazwie "Ratajczaka", zlokalizowany u zbiegu ulic Święty Marcin i Ratajczaka.
Na razie nie modernizowano torowiska w ciągu ulicy Święty Marcin na odcinku położonym bliżej alei Marcinkowskiego. W tym rejonie nadal pozostało dwutorowe torowisko ze ślepym prawym torem i lewym, po którym kursują tramwaje. Podczas pierwszego etapu inwestycji nie zabudowano w ulicy Święty Marcin rozjazdów pod planowane torowisko w ciągu ulicy Ratajczaka. Tak więc w przyszłości niestety konieczne będzie ponowne rozkopanie ulicy.
W lecie 2019 roku w Poznaniu dobiegały końca pierwsze etapy budowy obu nowych tras tramwajowych. Praktycznie zakończono prace na pętli "Wilczak", która w ramach inwestycji została przebudowana na jednotorową a w przyszłości docelowo pełnić ma funkcję pomocniczą. Wzdłuż pętli poprowadzono nowe tory wraz z rozjazdami i nową parą przystanków, które stanowią początek trasy do Naramowic. Dodatkowo, przed pętlą zabudowano przejazdówkę torową. Kolejny etap prac, czyli budowę trasy do Naramowic, zaplanowano na początek 2020 roku.
Prace zakończono też na rondzie Żegrze, gdzie zaplanowano początek drugiej nowej trasy wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej. Na rondzie w ramach modernizacji trasy na Górnym Tarasie Rataj zabudowano nowe rozjazdy w kierunku realizowanej. Dzięki temu, w trakcie budowy nie było już konieczności wstrzymywania ruchu tramwajów w tym rejonie. Następnie ruszyły roboty związane z budową torowiska tramwajowego wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej wraz z dworcem przesiadkowym, zlokalizowanym na końcu trasy. Teren inwestycji został pozbawiony roślinności. Postępowały roboty przy przekładaniu mediów.
W lecie 2020 roku realizacja trasy tramwajowej od ronda Żegrze wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej do nowej pętli tramwajowo-autobusowej była zakończona. Torowisko zostało przetestowane i czekało już tylko na odbiór. Jako pierwszy, na nowy odcinek wjechał wagon 102Na - 71. Ostatecznie w dniu 1 września po nowym torowisku, zgodnie z planami, skierowano linię tramwajową numer 5. Później dołączyła do niej linia numer 11.
Trasa tramwajowa wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej może nie jest zbyt imponująca. Została jednak bardzo ładnie i nowocześnie wykonana. Na uwagę zasługuje ciekawy układ torowy na pętli, umożliwiający na przykład odstawienie niesprawnego pociągu tramwajowego. Zainstalowano tu także pojemne wiaty przystankowe, czy bardzo duży, zadaszony parking rowerowy. Torowisko wzdłuż ulicy Unii Lubelskiej pokryte zostało kolorowymi rozchodnikami zamiast tradycyjnej trawy.
W tym samym czasie trwała budowa trasy tramwajowej na Naramowice. Na całym obszarze realizowanego I etapu inwestycji, prowadzącego od przebudowanej pętli "Wilczak" do ulicy Błażeja, teren budowy został ogrodzony. Trwały prace przygotowawcze oraz przekładki mediów. Pierwszy etap inwestycji podzielono na dwie części. Do 2021 zaplanowano oddanie odcinka od pętli "Wilczak" do skrzyżowania z ulicą Włodarską. Do 2022 roku miał być oddany dalszy odcinek do ulicy Błażeja.
Samą trasę tramwajową zaplanowano wzdłuż ulicy Naramowickiej do ulicy Lechickiej i następnie w ramach tak zwanej ulicy Nowej Naramowickiej do ulicy Błażeja. Torowisko zaprojektowano po zachodniej stronie ciągu drogowego. Na trasie zlokalizowany został węzeł bezkolizyjny z ulicą Lechicką, którą tramwaje miały pokonać po wiadukcie. W związku z budową torowiska tramwajowego, zaplanowano całkowitą przebudowę układu drogowego w rejonie inwestycji. Zmiany dotyczyły wszystkich skrzyżowań poprzecznych względem trasy, a największe prace przewidziano właśnie w rejonie skrzyżowania ulicy Lechickiej i Naramowickiej. Całość nowego zagospodarowania terenu miała uzupełnić infrastruktura pasażerska i pieszo-rowerowa, a także zieleń oraz mała architektura.
W połowie 2020 roku do zakończenia inwestycji brakowało realizacji jeszcze trzech etapów. W planach była budowa trasy z pętli "Wilczak" na Małe Garbary (etap II), do Umultowa (etap III) i na Rubież (etap IV). W ramach miejskich planów wskazano również możliwość realizacji trasy tramwajowej w ścisłym śródmieściu, wzdłuż ulicy Garbary (określanej, jako etap V).
W dniu 21 sierpnia 2021 roku na pierwszy odcinek nowej trasy tramwajowej na Naramowice wjechały liniowe tramwaje. Skierowano tu linię numer 3, która docierała do końcówki przy ulicy Włodarskiej. Zabudowano tam przejazdówkę torową, umożliwiającą zawrócenie tramwajom dwukierunkowym. Od 4 października 2021 roku linię 3 przedłużono o kolejny przystanek do ulicy Lechickiej, do powstającego tam wiaduktu. Tramwaje ostatni przystanek pokonywały dwukierunkowo po jednym torze.
Jesienią 2021 roku inwestycja, szczególnie na początkowym odcinku od pętli Wilczak do ulicy Włodarskiej była już ukończona i wyglądała imponująco. Na dalszym odcinku do ulicy Lechickiej trwały jeszcze prace wykończeniowe. Zbudowano już wiadukt nad ulicą Lechicką. Postępowały przy nim roboty wykończeniowe. Na obiekcie przygotowywano także infrastrukturę tramwajową i drogową.
Na dalszym odcinku do planowanej końcówki przy ulicy Błażeja torowisko było już praktycznie ułożone. W październiku 2021 roku brakowało już tylko liczącego około 200 metrów odcinka torów. Równolegle do torowiska trwała budowa jezdni, chodników i ścieżek rowerowych, a także instalacja sieci trakcyjnej. Prace w tym zakresie były mocno zaawansowane. W związku z tym, zakładany termin oddania trasy do końcówki przy ulicy Błażej na Naramowicach w 2022 roku był jak najbardziej realny do spełnienia.
Zdjęcia z 23 kwietnia 2022 roku. Właśnie w tym dniu o godzinie 4:52 na Naramowice dotarł pierwszy tramwaj z pasażerami. Był to wagon Moderus Gamma numer 932, obsługujący linię 10. Oficjalne otwarcie nowej trasy nastąpiło nieco później, bo o godzinie 10:00. Jazdy próbne trwały już jednak znacznie wcześniej, bo od 11 marca. Pierwotnie zakładano uruchomienie torowiska pod koniec maja lub na początku czerwca, jednak ostatecznie tramwaje z pasażerami rozpoczęły kursowanie jeszcze w kwietniu.
Zakończenie trasy tramwajowej na Naramowice wykonane zostało jako końcówka, składająca się z trzech torów. Jest to pierwsze takie rozwiązanie w Poznaniu. Wynika ono z planów przedłużenia linii do Umultowa. Nim to jednak nastąpi, z nowej trasy mogły korzystać tylko tramwaje dwukierunkowe. Końcówka na Naramowicach ostatecznie otrzymała nazwę "Błażeja". Docelowo zaplanowano tu skierowanie dwóch linii numer 3 i 10. Początkowo jednak docierała tu tylko linia numer 10 z pętli "Dębiec PKM".
W dniu 23 kwietnia dodatkowo kursowały tu dwie specjalne linie numer 20 i 33. Pierwsza z nich jeździła na trasie Błażeja - Wilczak i była obsługiwana przez sprowadzony specjalnie w tym celu z Krakowa wagon 4N numer 43. Tramwaj ten, chociaż został odnowiony przez krakowskie MPK w 2021 roku, zdecydowaną większość swojej eksploatacji spędził właśnie w Poznaniu. Do stolicy Wielkopolski powrócił w kwietniu 2022 roku, dzięki wsparciu wykonawcy trasy tramwajowej na Naramowice, czyli firmy Gulermak. Poza uczestniczeniem w otwarciu linii, historyczny wagon miał pozostać w Poznaniu przez całe wakacje, aby kursować w ramach linii turystycznej. Jednocześnie, z Poznania do Krakowa na okres wakacji trafił wagon 102N numer 1. Linia 33 kursowała na dłuższej trasie Błażeja - Stare ZOO i była obsługiwana w większości przez dwukierunkowe wagony GT8ZR.
PSMKMS & Impuls
