Zajezdnie tramwajowe
- Nadrzędna kategoria: Tramwaje w Polsce
- Kategoria: Szczecin
- Opublikowano: czwartek, 18, luty 2021 21:00
- PSMKMS
- Odsłony: 4804
Obecnie w Szczecinie funkcjonują tylko dwie zajezdnie tramwajowe. W trakcie ponad stuletniej historii tramwajów, w mieście działało jednak kilka obiektów przeznaczonych do garażowania i utrzymania taboru. Niektóre z nich zachowane zostały do dnia dzisiejszego, chociaż od dawna nie obsługują już pojazdów szynowych.
Zajezdnia Pogodno jest najmłodszą i zarazem największą oraz obecnie najnowocześniejszą szczecińską zajezdnią tramwajową. Uruchomiona została w 1938 roku, natomiast 1981 roku zakończono pierwszą jej modernizację połączoną z rozbudową. Dzięki temu, po 1991 roku właśnie tu kierowano najnowszy tabor. Jeszcze do niedawna, poza używanymi wagonami Tatra z Berlina i wszystkimi niskopodłogowymi tramwajami firmy PESA z Bydgoszczy, stacjonowały tu również wozy typu 105Na i pochodne. Stara hala zajezdni liczy 16 torów, natomiast nowa hala posiada 3 tory. Na tyłach zajezdni istnieje możliwość zawrócenia, dzięki czemu tory w halach są przelotowe.
W latach 2015 - 2016 dokonano kolejnej, kompleksowej modernizacji zajezdni Pogodno. W ramach prac na tyłach istniejącej hali dobudowano nowe, dodatkowe zadaszenie, dzięki czemu niemal wszystkie tramwaje stacjonują pod dachem. Zbudowana została również hala dla tokarki podtorowej. Skorygowano układ torowy na terenie zajezdni, a także wprowadzono system rejestracji i centralnego sterowania taboru. Zmodernizowana zajezdnia, w tym szczególności historyczna hala, prezentuje się bardzo ładnie.
Zajezdnia Golęcin jest drugą, czynną szczecińską zajezdnią, położoną w rejonie szczecińskiego portu. Uruchomiona została w 1898 roku i zastąpiła dotychczasową zajezdnię tramwajów konnych. W latach 1926, 1979 i 1992 poddawana była modernizacji i rozbudowie. Mimo tych działań, zajezdnia do dnia dzisiejszego funkcjonuje jako czołowa i posiada 14 torów. Z uwagi na okoliczną zabudowę, nie ma możliwości zmiany tego stanu. W związku z tym, wszelkie manewry pociągów tramwajowych odbywają bezpośrednio tyłem z ulicy do zajezdni. Wcześniej, wagony tramwajowe dokonują zmiany kierunku na trójkącie torowym, zlokalizowanym nieopodal zajezdni. Na Golęcinie stacjonują przede wszystkim wozy typu 105Na i pochodne, a także Tatry T6A2D.
Zajezdnia Niemierzyn jest kolejną szczecińską zajezdnią, która została uruchomiona w 1913 roku i funkcjonowała do dnia 1 października 2004 roku. Dla potrzeb obsługi i garażowania taboru zbudowano obszerną halę czołową, mieszczącą 15 torów. Obok znajdował się jeszcze jeden tor. Gdy zamykano zajezdnię, istniały obawy, że obiekt ten popadnie w zapomnienie.
Na szczęście tak się nie stało. W hali dawnej zajezdni w ciągu kilku lat udało się zbudować jedno z najpiękniejszych Muzeów Komunikacji w naszym kraju. W 2006 roku utworzono Muzeum Techniki i Komunikacji „Zajezdnia Sztuki”. Rozpoczęła się wówczas gruntowna renowacja całego obiektu, dzięki czemu obecnie robi on niesamowite wrażenie. W trakcie prowadzonych prac, zachowano układ torowy zarówno zewnętrzny, jak i wewnątrz hali. Istniejące kanały zostały przykrytą grubymi pancernymi szybami.
W odnowionych wnętrzach zgromadzono kilkanaście zachowanych pojazdów, zarówno tramwajów, autobusów, samochodów i innych. Zwiedzający mogą tu zobaczyć zachowany wagon typu 102Na, skład GT6+B4, wóz typu N i Bremen, a także kilka wagonów technicznych. Tabor autobusowy reprezentują autobusy: Jelcz RTO, San oraz Jelcz Berliet. Zbiory uzupełniają liczne egzemplarze motocykli i historycznych samochodów, wśród których znajdują się również prototypy. Wszystkie eksponaty są odnowione i dobrze wyeksponowane. Modelarzy zainteresuje natomiast kolekcja aż 50 różnych miniaturowych egzemplarzy tramwajów w skali 1:87, kursujących przez lata po Szczecinie.
W 2020 roku na terenie Muzeum Techniki i Komunikacji „Zajezdnia Sztuki” trwała rozbudowa istniejących obiektów w celu powiększenia przestrzeni wystawienniczej. Dzięki temu, zgromadzone zbiory będą mogły być prezentowane w jeszcze lepszy sposób.
Opisane powyżej trzy zajezdnie nadal dają schronienie pojazdom szynowym i są podłączone do sieci tramwajowej. W Szczecinie funkcjonowały jednak jeszcze cztery inne remizy dla tramwajów. Niektóre z nich zachowały się do czasów współczesnych.
W mieście wciąż można zobaczyć pierwszą i najstarszą zajezdnię tramwajową, zlokalizowaną w rejonie skrzyżowania alei Wojska Polskiego i ulicy Piotra Skargi. Obiekt ten powstał w 1879 roku i początkowo służył do obsługi tramwajów konnych. W 1897 roku miejsce znalazły tu również tramwaje elektryczne. Zajezdnia funkcjonowała do 1945 roku. Budynek wraz z układem torowym, chociaż odłączonym już od sieci tramwajowej, zachował się do dnia dzisiejszego. W środku swoją siedzibę ma Miejski Zakład Gospodarki Odpadami, a także sklep rowerowy.
Druga zajezdnia tramwaju konnego uruchomiona została również w 1879 roku przy ulicy Dębogórskiej. W 1897 roku remiza przyjęła obsługę tramwajów elektrycznych. Zajezdnię zlikwidowano po uruchomieniu pobliskiej zajezdni Golęcin, prawdopodobnie w 1912 roku. Kolejna zajezdnia dla tramwajów konnych funkcjonowała w latach 1891 - 1897 w dzielnicy Grabowo przy obecnej ulicy Dubois.
Ostatnia zajezdnia powstała nieopodal Dworca Głównego, przy ulicy Krzysztofa Kolumba, w 1886 roku. Początkowo obsługiwała tramwaje konne. W 1897 roku trafiły tu również pierwsze tramwaje elektryczne. Obiekt zlikwidowany został w 1945 roku. Co ciekawe, zajezdnia zachowała się do dnia dzisiejszego wraz z podłączeniem torowym do sieci tramwajowej. W budynku dawnej zajezdni mieści się prywatna firma organizująca szkolenia i kursy.
Szczecin posiada jeszcze jeden obiekt, w którym modernizuje się tramwaje. Od pętli Krzekowo odchodzi pojedynczy tor, który następnie biegnie na długości około 500 metrów wzdłuż ulicy Klonowica do Zakładów Remontów Tramwajów. Obiekt ten powstał w 1965 roku i położony jest tuż obok zajezdni autobusowej. Przez lata odnawiano tu między innymi tramwaje generacji 105N. Obecnie, modernizacji poddaje się wozy zakupione po 2000 roku. W zakładzie przeprowadza się również naprawy powypadkowe. W planach jest remont wagonów zabytkowych typu N. Odnawiano tu też skład 105N - 720+701, który jako ostatni zachował oryginalny wygląd i po wycofaniu z liniowej eksploatacji ma pełnić funkcję tramwaju historycznego.
PSMKMS & Impuls
